«شنا ممنوع» جواب داد/ کاهش آمار غرق‌شدگی در قزوین
به گزارش «تابناک قزوین» به نقل از ایسنا، پدر ۴۳ ساله و پسر ۱۴ ساله تاکستانی در استخر ذخیره آب غرق شدند. این خبر تلخی بود که چندی پیش به نقل از فرمانده انتظامی شهرستان تاکستان در رسانه‌ها منتشر شد. این اولین خبر غرق‌شدگی در سال جاری در استان قزوین نبوده و احتمالاً آخرینش هم نخواهد بود و هر ساله ده‌ها مورد از این قبیل اخبار در سایت‌ها و فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. قزوین، استانی که دریا ندارد، اما هر ساله شاهد غرق‌شدگی افراد زیادی در استخر‌های کشاورزی، کانال‌های آب و سد‌ها است، تا حدی که گاهی آمار غرق‌شدگی‌ها در آن با آمار غرق‌شدگی در استان‌های ساحلی برابری می‌کند!
به گزارش ایسنا، متأسفانه در برخی سال‌ها شاهد افزایش آمار غرق‌شدگی در استان نسبت به سال گذشته هستیم، گویا مردم ترجیح می‌دهند در روز‌های گرم، به‌جای هزینه کردن برای رفتن به استخر‌های ورزشی، در کانال‌های آب و استخر‌های کشاورزی آب‌تنی کنند و خطرات آن را هم به جان بخرند، چراکه بلیط استخر‌ها در استان قزوین با توجه مکان استخر و خدماتی که ارائه می‌دهد حدوداً بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است و اگر برای مثال یک مادر یا پدر به همراه یک یا ۲ فرزند خود بخواهند به استخر بروند، باید متحمل هزینه زیادی شوند.
یک مسئله عجیب دیگر اینکه نتایج یک تحقیق جدید که به بررسی موارد غرق‌شدگی در استرالیا پرداخته است، مشخص کرده یکی از دلایل اصلی غرق شدن در استرالیا، تلاش افراد برای گرفتن عکس‌های جذاب اینستاگرامی است. این موضوع در کشور ما نیز صحت دارد که برخی افراد برای گرفتن عکس‌های سلفی به مناطق پرخطر رفته و متأسفانه دچار حادثه می‌شوند.
غرق‌شدگی یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ در سنین کمتر از ۲۴ سال در دنیاست
چندی پیش دکتر عباس علیپور، رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت اظهار کرد: غرق‌شدگی یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ در افراد گروه سنی کمتر از ۲۴ سال در دنیاست، در سال ۲۰۱۹ تعداد ۲۳۵ هزار و ۶۰۰ نفر در دنیا بر اثر غرق‌شدگی جان خود را از دست دادند، به عبارت دیگر تقریباً در هر روز ۶۴۵ مرگ و در هر ساعت ۲۴ مرگ بر اثر غرق‌شدگی در جهان اتفاق می‌افتد.
وی بیان کرد: در گزارش سازمان جهانی بهداشت آمده است که ۹۰ درصد مرگ‌ومیر‌های بر اثر غرق‌شدگی در دنیا در سال ۲۰۱۹ در کشور‌های با درآمد پایین و متوسط و در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، چاه‌ها، مخازن ذخیره آب خانگی و استخر‌های شنا رخ داده است.
علیپور خاطرنشان کرد: بالاترین میزان غرق‌شدگی در دنیا در بین گروه‌های سنی یک تا ۹ سال بوده که نیاز به طراحی مداخلات مؤثر در سنین پایین دارد.
وضعیت کانال‌های آبرسانی قزوین
برای اطلاع از وضعیت کانال‌های آبرسانی در استان قزوین به سراغ سینا جمشیدی، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای قزوین رفتیم.
وی در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: علت ایجاد کانال‌های آب، آبرسانی به اراضی کشاورزی است، ما کانال‌های ذوزنقه‌ای، مستطیلی، بتنی و خاکی داریم، عموم این کانال‌ها برای مصارف کشاورزی هستند.
وی ادامه داد: کانال‌ها با توجه به میزان آبی که در آنها جریان پیدا می‌کند، ابعاد متغیری دارند، معمولاً در شبکه‌های آبیاری مثل شبکه دشت قزوین، یک کانال اصلی داریم که از ابعاد بزرگ‌تری برخوردار است، این کانال اصلی وظیفه آبرسانی به کانال‌های فرعی را دارد که می‌توان از آنها تحت عنوان کانال‌های درجه ۲، ۳ و ۴ یاد کرد، این کانال‌ها آب را در اراضی کشاورزی توزیع می‌کنند، بنابراین کانال اصلی مانند شاهرگ و کانال‌های دیگر مانند مویرگ هستند.
جمشیدی خاطرنشان کرد: ظرفیت کانال اصلی آبیاری شبکه دشت قزوین ۳۰ متر مکعب بر ثانیه است، یعنی این کانال در هر دقیقه می‌تواند ۳۰ متر مکعب آب را از خود عبور دهد، با توجه به این میزان ظرفیت، ابعاد کانال‌ها شامل عرض کف، عرض بالا و عمق متغیر است.
وی بیان کرد: در استان قزوین اصلی‌ترین شبکه ما، شبکه آبیاری دشت قزوین است که طول کانال‌های درجه ۱، ۲، ۳ و ۴ آن به حدود ۱۲۰۰ کیلومتر می‌رسد، یعنی از سد زیاران تا تاکستان که در میان مزارع کشاورزی پخش می‌شود، حدود ۱۲۰۰ کیلومتر است که ۹۴ کیلومتر آن کانال اصلی و بقیه کانال‌های فرعی هستند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای قزوین خاطرنشان کرد: اغلب غرق‌شدگی‌ها در استان قزوین در رودخانه زیاران رخ می‌دهد، با توجه به وضعیت آب رودخانه و طبیعتی که در اطراف آن وجود دارد، افراد به این منطقه مراجعه کرده و اقدام به شنا در آن می‌کنند.
قزوین، استان پایلوت در زمینه تربیت غواص است
در ادامه به سراغ حمیدرضا ململی، سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین رفتیم تا درباره علت‌های غرق‌شدگی با او صحبت کنیم. وی در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: غرق‌شدگی در کانال‌ها علل مختلفی دارد، یکی از علت‌های آن بی‌احتیاطی است، راکد بودن آب کانال باعث می‌شود افراد با توجه به بی‌تجربگی گول ظاهر آرام آن را بخورند و در هوای گرم برای شنا وارد کانال آب شوند، گاهی هم غرق‌شدگی‌ها در اثر سُر خوردن و سقوط خودرو یا موتور در کانال اتفاق می‌افتد، علی‌رغم تمام فرهنگ‌سازی‌هایی که اتفاق می‌افتد متأسفانه شهروندان باز هم موارد ایمنی را رعایت نمی‌کنند.
وی اظهار کرد: در رابطه با بحث تجهیزات، خوشبختانه ما توانسته‌ایم خود را به‌روز کنیم و امکانات خوبی داشته باشیم تا اگر اتفاقی رخ داد خدمات مناسبی را ارائه دهیم، یک زمان آتش‌نشانی قزوین به‌خاطر غواص باید به استان‌های دیگر اعلام نیاز می‌کرد، اما امروز ما استان پایلوت در زمینه تربیت غواص هستیم.
کاهش آمار غرق‌شدگی در قزوین
مطابق اعلام مرکز آمار اورژانس پیش‌بیمارستانی استان قزوین از ابتدای سال گذشته تا اواسط شهریور ماه ۳۶ مورد غرق‌شدگی در این استان به ثبت رسیده است، امسال در مدت مشابه یعنی از ابتدای سال تا اواسط شهریور ماه این آمار به ۱۶ نفر رسیده است و کاهش این آمار می‌تواند نشان‌دهنده اثرگذار بودن فرهنگ‌سازی‌ها باشد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای قزوین درباره فرهنگ‌سازی بیان کرد: در حوزه فرهنگ‌سازی بار‌ها از طریق صداوسیما و شبکه‌های اجتماعی اقداماتی صورت گرفته است، در سال‌های پیشین نیز از طریق نصب بنر و تابلو‌های شنا ممنوع و خطر غرق‌شدگی در زمینه فرهنگ‌سازی تلاش‌هایی اتفاق افتاده است، حتی در برخی بازه‌ها رودخانه زیاران تا چندین کیلومتر فنس‌کشی شده است تا مردم به آنجا نزدیک نشوند، نیرو‌های گشت و بازرسی نیز در این منطقه حاضرند و دائم به مردم هشدار می‌دهند که داخل آب نروند.
جمشیدی تصریح کرد: از دهه ۸۰ به بعد نقاط بحرانی یعنی نقاطی که در آنها حوادث بیشتری اتفاق می‌افتاد شناسایی شده و روی آنها تمرکز بیشتری صورت گرفته است، در این نقاط تابلو‌های شنا ممنوع نصب شده و دور کانال را نیوجرسی و گاردریل کشیده‌ایم تا از حوادث غرق‌شدگی جلوگیری شود، اما فرآیندی که از دهه ۶۰ تا امروز اتفاق افتاده و افزایش جمعیت، افزایش وسایل نقلیه و نزدیک شدن محدوده شهر‌ها به کانال‌ها باعث شده تردد از حاشیه این رودخانه‌ها بیشتر شود و مردم به راحتی به حاشیه کانال‌ها دسترسی پیدا کنند.
وی یادآور شد: آب کانال‌ها علی‌رغم ظاهر آرامی که دارد دارد سرعت بالا و دمای کمی دارد که هر لحظه ممکن است باعث غرق شدن شود، اما متأسفانه گاهی افراد توجهی به این موضوعات ندارند. ما هر ساله موضوعات حوزه فرهنگ‌سازی و ایمن‌سازی را در دستور کار قرار می‌دهیم، اما تا زمانی که مردم نخواهند، باز هم شاهد این اتفاقات تلخ هستیم، یعنی مردم ما باید به این سطح از آگاهی برسند که نزدیک شدن به کانال‌ها ممکن است به قیمت جانشان تمام شود.
بودجه ۳ میلیارد تومانی جهت فنس‌کشی رودخانه زیاران
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای قزوین گفت: موقعیت کانال از زمانی که ایجاد شده به شکلی نبوده که نیاز باشد اقدامات ایمنی در حاشیه آن انجام شود، تعرضاتی که در این سال‌ها صورت گرفته، تردد‌هایی که در حاشیه کانال صورت می‌گیرد و توسعه مراکز جمعیتی به سمت محدوده کانال‌ها باعث شده که اینها تبدیل به مراکز خطرساز شوند.
وی تصریح کرد: در سال‌های اخیر نقاط خطرساز شناسایی شده و تیم‌هایی از طرف شرکت آب منطقه‌ای، آتش‌نشانی و ادارات مرتبط بازدید‌هایی از این نقاط داشته‌اند و ایمن‌سازی‌هایی در آنها انجام شده است، در حاشیه شهر‌ها و یا در روستا‌ها این وظیفه بر عهده مجموعه شهری و روستایی است، همان‌طور که در سطح شهر قزوین ملاحظه می‌کنیم که در حاشیه کانال‌ها گاردریل نصب شده و یا در ضلع جنوبی مهرگان فنس‌کشی برای کانال انجام شده است.
جمشیدی یادآور شد: ما سال گذشته حدود سه میلیارد تومان جهت فنس‌کشی حاشیه رودخانه زیاران هزینه کردیم، علاوه بر آن نیوجرسی و گاردریل هم در اطراف کانال نصب شده است، امسال تاکنون پروژه اجرایی در این زمینه نداشته‌ایم، اما در حالت کلی سالیانه اعتباراتی از سوی فرمانداری‌ها جهت بحث ایمن‌سازی پیش‌بینی می‌شود.
سرقت فنس‌های محافظتی در حاشیه سد زیاران
سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین بیان کرد: در سال‌های اخیر اتفاقات خوبی در بحث ایمن‌سازی رخ داده است، ما مطالعات تحقیقاتی انجام داده‌ایم و سعی کرده‌ایم نقاط پرخطر را شناسایی کرده تا ایمنی آنها را فراهم کنیم، شرکت آب منطقه‌ای به‌عنوان بهره‌بردار اصلی این حوزه بوده که با نصب علائم خطر و گاردیل در صدد برطرف کردن مشکلات این نقاط حادثه‌ساز است، برای مثال با توجه به اینکه حوادث غرق‌شدگی در مهرگان زیاد بود، دیواری در کنار این کانال ایجاد شد و آمار غرق‌شدگی در آنجا کاهش یافت.
ململی ادامه داد: همچنین طی سال‌های اخیر بودجه‌ای جهت ایمن‌سازی سد زیاران تعریف شد و فنس‌هایی در آنجا ایجاد شد، اما مشکلاتی در حفظ و نگهداری آنها وجود دارد و برخی اتفاقات رخ می‌دهد که منجر به سرقت شده و نیاز به هزینه و رسیدگی جهت جبران دارد.
استخر‌های کشاورزی استاندار‌ها را رعایت نمی‌کنند
سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین تصریح کرد: در بحث استخر‌های کشاورزی هم الزاماتی در خصوص استانداردسازی و فنس‌کشی وجود دارد، متأسفانه گاهی این استانداردسازی‌ها رعایت نشده و منجر به اتفاقات ناگوار می‌شود.
وی یادآور شد: جنس استخر‌های کشاورزی به‌صورت لاستیکی است، به همین دلیل بسیار لغزنده بوده و نیازمند استانداردسازی است، لازم است طناب‌هایی در این استخر‌ها نصب شود که اگر کسی سر خورد بتواند با استفاده از این طناب‌ها خودش را از آب خارج کند، اما متأسفانه گاهی شاهدیم که این استاندارد‌ها رعایت نمی‌شود.
اغلب افرادی که در کانال‌ها غرق می‌شوند جوان هستند
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای قزوین اظهار کرد: اگر کودکی در کانال غرق می‌شود، به واسطه حضور یک شخص بزرگتر در کنار اوست که با هم وارد کانال شده‌اند و این اتفاق ناخوشایند برای آنان رخ داده است، خیلی وقت‌ها هم نوجوان‌ها و جوانان با توجه به هیجاناتی که دارند وارد کانال می‌شوند و احساس می‌کنند می‌توانند شنا کنند و برای آنها خطری ندارد، اما متأسفانه برعکس این تصور رخ می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: در حالت کلی عمدتاً شاهد ورود جوانان به کانال‌های آب هستیم که دچار غرق‌شدگی می‌شوند، توصیه می‌کنیم هموطنان عزیز واقف باشند کانال‌ها ظاهری آرام دارند، اما همیشه یکی از نقاطی هستند که می‌تواند حوادث ناگواری در آن رخ دهد.
به گزارش ایسنا، لازم است مردم هشدار‌های غرق‌شدگی را جدی گرفته و در مناطقی که ممنوعیت شنا وجود دارد، وارد آب نشوند، چرا که تمام این مکان‌ها توسط تیم‌های تخصصی شناسایی شده‌اند. درست است که امسال شاهد کاهش آمار غرق‌شدگی در قزوین بودیم، اما حتی اگر آمار غرق‌شدگی سالانه به عدد یک برسد، باز هم زیاد است، چرا که در پی آن یک خانواده عزادار می‌شود.