در این مصاحبه از سوالات متعددی از قیبل سیاست داخلی و خارجی دولت و .. از حجاریان پرسیده می شود . ذیلا قسمت اول این گفتگو تقدیم می گردد
برخی کارشناسان معتقدند برجام علیرغم اینکه می تواند از سویی با توجه به فضای موجود برای دولت آوردههایی از نظر سیاسی داشته باشد، اما همین برجام می تواند به تهدیدی علیه دولت تبدیل شود. چراکه این دولت در دوران پیش از برجام، دلایل مشکلات اقتصادی را میتوانست به مسئله تحریمها و هستهای ارجاع دهد. منتهی الان دیگر این مجال برای دولت وجود ندارد که بتواند مشکلات را به موضوع هستهای وصل کند. لذا اگر دولت در زمینه اقتصادی کارآمدی نداشته باشد همین برجام به تهدید بزرگی علیه دولت تبدیل میشود. به عبارت دیگر هماینک دوپینگ دولت آقای روحانی در زمینه مشکلات اقتصادی که همان موضوع هستهای بود از بین رفته و دولت مجال ناکارآمدی ندارد.
-حجاریان:خود آقای روحانی معترف است به این حرف. چند روز پیش ایشان گفت نباید انتظار داشت که از فردا نرخ رشد مثبت شود. حتی ممکن است این وضعیت به عقب هم برگردد. رشدی که ۳ درصد بوده میتواند به صفر برگردد. تا اجرایی شدن برجام چند ماه وقت هست. آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید گزارش خود را بدهد. مسئله سوئیفت باید حل شود. داراییها برگردد. سرمایه گذاران خارجی بیایند و در بخش نفت و گاز و ... سرمایهگذاری کنند. تا کاری صورت بگیرد. بخصوص بخشهای سرمایهبر ؛ اینها کار میبرد. من گمان دارم تا شش ماه اینده دولت وضعیت سختی خواهد داشت.
این وضعیت حتی بعد از انتخابات مجلس ادامه خواهد یافت. الان دولت حقوق کارمندان شرکت نفت را هم ندارد. این برج به این کارمندانش حقوق نداده است. دولت از بانکها قرض میکند و حقوق میدهد.
از طرف دیگر، گرانی هم حتمی است. دلار را نگاه کنید، سیرصعودی دارد. منظورم این است که دولت به این زودی نمی تواند مشکلات را حل کند. باید جنس بیاید، مواد اولیه بیاید.
تحریمهای ایالات آمریکا و شورای امنیت و ... تعلیق شده و ممکن است در جریان راستی ازمایی خللی ایجاد شود و برگردد سرجایش. یعنی وضعیت کاملاً شکننده است.لذا حتما دولت مشکلاتی خواهد داشت. اما مسئله اینجاست که الان امید وجود دارد. قبل از دولت روحانی، امید هم نبود. الان حداقل امیدی ایجاد شده است که وضعیت بهتر شود. دولت و کابینه هم تلاش میکنند.
وزرا هم همه میگویند بورس وضعیت بدی دارد. نامه ۴ وزیر را دیدید. وزرا معترفند. بانک مرکزی تحت فشار است. اگر وام بدهد و پول پرفشار تزریق کند تورم بالا می رود. خلاصه الان هر جا را دست بزنی یک مشکلی پیش می آید. خیلی وضعیت مشکلی است. وضع فعلی دولت خیلی سخت است.
فکر میکنید با این وضعیت دولت بتواند حداقل ظرف ۶ ماه یک خروجی قابل توجهی در عرصه اقتصاد داشته باشد؟ چون در این ۲ سالی که گذشت بسیاری از وزرا و شخص رئیس جمهور مدام تاکید می کردند که پس از توافق مشکلات حل میشود و همین باعث شد مردم به امید دوران خوش پساتوافق، از توافق نیز حمایت کنند.
-حجاریان:۶ ماه به نظرم زود است. در این ۶باید بعضی محرک های اقتصادی را به کارگرفت.اما تحول اساسی فکر میکنم حداقل یک سال طول می کشد.
بالاخره علائم و شواهد حاکی است که دولت میخواهد از نظر سیاسی یکی از میوههای این توافق را در انتخابات مجلس بچیند. با این فرمایش شما و با این گپ و شکاف زمانی که بین تاثیر برجام و انتخابات مجلس رخ میدهد، عملاً دولت نمیتواند چنین بهرهبرداریای در اسفند امسال داشته باشد؟ افکار عمومی به خاطر وعدههایی که با او داده شده بود چندان منتظر نمیماند.
-حجاریان: دولت ابزارش را الان ندارد. در ۶ ماه بعید است دولت بتواند اشتغال ایجاد کند، رشد اقتصادی ایجاد کند و یا تورم را کم کند. تورم را در همین وضعیت هم بتواند حفظ کند خیلی کار کرده است. دولت شانسی که دارد این است که بیبدیل است. بدیلهای این دولت همه امتحان پس دادهاند. دولت احمدینژاد میخواهد بدیل این دولت باشد؟ خب او که امتحانش را پس داده است.بالاخره شما نگاه کنید، بعضی کارهایی که تند است و یک عده میکنند، همین حمله به دفتر آقای جوادی آملی.
آنگونه که شنیدیم، حملهای نبوده؛ تعدادی از طلبهها از یک برخورد نیروی انتظامی با تحصنشان در مدرسه معصومیه ناراحت بودند و به آیتالله جوادیآملی انتقال دادند.
-حجاریان:بالاخره درس وی تعطیل شد آن روز. آقای جوادی آدم سلیم النفسی هستند.
یا بحث تحصن جلوی مجلس. اینها حتما به دولت کمک میکند و به نفع دولت است.واقعا اگر تندروها بخواهند بیایند در صحنه با این وضعیت. دستاوردی نخواهند داشت. اینها به سود دولت است.
یعنی اصلاحطلبان هم خودشان را هیچگاه بدیلی برای دولت تصور نمیکنند؟
-حجاریان: اصلاح طلبان که ابدا. آنها همگی رد هستند. اصلاح طلب نشان دار رد است. همه را رد می کنند از دم. ما خودمان ناامیدیم.. اما امید من این است که خود دولت بتواند کمک کند. اصلاح طلبان بعضیشان میتوانند کمک کنند.
مثلاً شما نگاه کنید به قشقرقی که راه انداختند سر دست دادن آقای ظریف. بگذارید برایتان خاطره ای تعریف کنم. سفر اول خاتمی که به نیویورک رفتیم. من مشاورش بودم و همراهش بودم در نیویورک. من بودم و ابطحی و آقا رضا خاتمی.
آقای ظریف در آن سفر همراهتان نبود؟
-حجاریان: ظریف بود و کمک کرد. ولی نماینده ایران در سازمان ملل آنموقع آقای نژادحسینیان(محمدهادی) بود. وزیر خارجه هم که آقای کمال خرازی بود.
ما سه تا(آقایان سعید حجاریان، ابطحی و رضا خاتمی) داشتیم میرفتیم در کریدور(راهرو) کنار شورای امنیت. دیدیم یک دفعه کلینتون با گاردش دارد میآید. خاتمی(محمد) هم به ما گفته بود مبادا شما جایی روبرو شوید با اینها. بنا بود بالاخره دست ندهیم دیگر. به ما گفته بود نکنید اینکار را.ما تا دیدیم کلینتون و گاردش دارند میآیند واقعاً ماندیم چه کنیم.(خنده)واقعا تصادفی بود. ساعت ۳ بعد از ظهر بود و واقعا بعید بود کلینتون آن موقع بیاید.
خلاصه دیدیم چاره ای نداریم، پریدیم در سالن اندونزی و پشت پردهها قایم شدیم.(خنده) آنها آمدند و رد شدند. ما مدام میترسیدیم که نکند گاردش بفهمد و بگوید اینها ایستادهاند اینجا که کلینتون را ترور کنند! و این بشود اول دعوا.
یک محافظ آقای خاتمی بود که او بیرون ماند و نتوانست بیاید داخل و کلینتون با او دست داد و رفت. میخواهم بگویم واقعاً اقدام اخیر ظریف تصادفی بوده است.آن ساعت بنا نبوده اوباما بیاید داخل. ساعت گفتگویش تمام شده بوده و یک دفعه آمده بود.
بعضی میگویند بالاخره این هم یک جور "تصادف تعمدی" یا "تصادف ساختگی" بوده است تا از یک طرف کارشان را بکنند و از طرف دیگر هم هزینهاش را ندهند؟
-حجاریان: نه واقعاً تصادفی بوده. من خودم دارم میگویم تصادفی چنین اتفاقی برایمان افتاد و ما خودمان قایم شدیم.
یعنی در یک دیدار کاملاً تصادفی ۴-۵ دقیقه خوش و بش میکنند؟
-حجاریان: مجبور بودند. چه کار کنند؟ آبروریزی می شد.
خب این دست دادنها از یک طرف باعث ناامیدی دوستداران انقلاب اسلامی از دولت ایران میشود. چون ما نماد ایستادگی در برابر دولت ظالم آمریکا هستیم و اکثر آنها که علیه آمریکا قیام میکنند به پشتوانه و تاسی به ایران است. لذا اینجور تصادفات نمادین مانند دست دادن چنین خسارتی را در منطقه برای ما می تواند به ارمغان بیاورد. از طرف دیگر مسئله منا و شهادت صدها نفر از حاجیان ایرانی مطرح بود. که بیکفایتی آل سعود در این مسئله کاملاً مشهود است. و آل سعود هم به پشتوانه آمریکا قلدری میکرد. حالا وزیر خارجه ما در این وضعیت باید با اوباما دست میداد؟
-حجاریان: ببینید مسئله منا فرق دارد. ما همه اش میگوییم برویم سراغ سازمان کنفرانس اسلامی کمک بگیریم. همه کشورهایی که کشته دادند به آل سعود تبریک گفتند به عنوان اداره خوب حج!!
بالاخره دلارهای نفتی کارش را در این مواقع برای آل سعود میکند.
-حجاریان: بله بالاخره این دلارها کار میکند. خرج میکنند. عربستان روزانه ۱۰ میلیون بشکه می فروشد. خیلی پول است آقا. خیلی پول دار است. ما به کی میخواهیم بگوییم این موضوع را؟دولتهای منطقه در زمینه حج با ما همکاری نمیکنند.ما باید اندازه ظرفیتمان حرف بزنیم.
شما قبلا گفتهاید اصلاح طلبان حاضرند دندانه کلید دولت باشند. و از طرف دیگر اصلاحطلبان را "ستون فقرات" دولت یازدهم توصیف کردید. از سوی دیگر نظرات دیگری هم در این مورد مطرح شده است. از سویی آقای اصغرزاده دولت روحانی را "رحم اجارهای" میخواند و میگوید که اصلاح طلبان از فرصت دولت روحانی برای تجدید حیات خود استفاده می کنند. افراد دیگری هم از اصولگرایان هستند که می گویند اصلاحطلبان "آپاندیس" دولت هستند و بالاخره به دولت چسبیدهاند اما دولت زمانی که از نظر پایگاه اجتماعی نیازمند اصلاح طلبان نباشد، این آپاندیس را از خود جدا کرده و دور خواهد انداخت. نظر شما چیست؟
-حجاریان: این تعابیری که گفتید(تعبیر آپاندیس و تعبیر رحماجارهای) حرف خوبی نیست. حرف زشتی است. تعبیر من بهتر بود. اصلاح طلبان واقعا برای بالاآمدن روحانی کمک کردند. ما فکر میکنیم روحانی بدیلی ندارد.
شما که قطعآً بدیل اصولگرایی برای آقای روحانی معرفی نخواهیدکرد اما حتی هیچ کس از اصلاح طلبان هم نمیتواند به نظر شما بدیل دولت باشد.
-حجاریان: از ما کسی را تایید صلاحیت نمیکنند.