تابناک گیلان: به منظور شفاف سازی افکار عمومی و انجام رسالت خبری خود درزمینه عملکرد نمایندگان و مدیران در نهادها ی مختلف بخش گفتگویی ویژه را با حضور میهمانان ارجمند تدارک دیده است که در مقاطع زمانی خاص این گفتگو ها انجام شده و ماحصل آن در اختیار مخاطبین پایگاه خبری رشت پرس در فضای مجازی قرار می گیرد . میهمان امروز این پایگاه اطلاع رسانی ، دکتر رمضان علی صادق زاده نماینده ی اسبق شهرستان رشت در مجلس شورای اسلامی بودند که به سوالات هیات تحریریه رشت پرس پاسخ گفتند . در ادامه این گفتگو را می خوانید :
تعریف شما از توسعه پایدار و برنامه های راهبردی جنابعالی در این حوزه چیست؟
توسعه ی پایدار شهر و روستا جدا از توسعه ی پایدار در کل کشور نیست . این توسعه ی پایدار باید مطابق با سیاستهای کلی در کشور باشد و ظرفیت هایی که در استان و به طبع آن در شهر و روستاها وجود دارد باید دیده شود . در همین راستا اگر بخواهیم با توجه به ظرفیت ها و پتانسیل های استان گیلان در زمینه ی توسعه ی پایدار ببنیم باید طرح جامع ، مطالعه و کارشناسی شده تهیه شود که مقدمات آن در سازمان مدیریت وبرنامه ریزی و سازمانها و نهادهایی که متولیان این امر هستند جمع آوری شود و بر اساس سیاست های کلی و اسناد بالادستی نظیر چشم انداز ۱۴۰۴ و اصل ۴۴ قانون اساسی و برنامه های مقاطع ۵ ساله که در حال حاضر نیز در آستانه ی تدوین برنامه ی ششم توسعه هستیم ، با توجه به ظرفیت ها برنامه ریزی شود .
خوشبختانه در اسناد بالادستی در قالب زمینه ها اگر به طور مطلق نگوییم اظهار نظر کرده اند و بسترهای قانونی و حقوقی لازم چه در سطح کشور و چه در سطح استان فراهم است .مواردی نیز وجود دارد که نیاز به برنامه های جدید و بازنگری دارد و باید با توجه به گردآوری اطلاعات توسط نهادهای متولی مورد بررسی بیشتر قرار گیرند .ظرفیت هایی که در استان موجود است و نباید صرفا به یک محور و بخش نظر کرد . پرداختن به مقوله ی کشاورزی به تنهایی کافی نیست و همچنین بیان اینکه محیط زیست باید همین گونه حفظ شود . با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی و داشتن سواحل نباید صرفا گردشگری مد نظر قرار گیرد . بنده معتقدم که باید طرحی جامع نگر باشد و پتانسیل ها ی استان فقط کشاورزی و گردشگری نیست و همه ی ظرفیت هایی که در این استان وجود دارد با توجه به شرایط مشابه زیست محیطی سایر کشورهای دنیا نظیر هند ، ژاپن ، مالزی ، کشورهای اروپایی که دارای موقعیت های جغرافیایی نظیر استان هستند مورد توجه و برنامه ریزی قرار گیرد .
از تجارب بهره گیری شده در این کشورها می توان در جهت توسعه و گسترش در زمینه های مختلف معدنی ، صنعتی ، کشاورزی و گردشگری با رعایت نکات زیست محیطی فعالیت کرد . مبنای اشتغالزایی تولید است و تولید ، خدمات دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت . اگر در خصوص تولید بتوانیم توسعه ی پایدار را برنامه ریزی کنیم هم در کشاورزی و هم در صنعت ، اشتغالزایی ایجاد می شود .
با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه ی علم و فناوری نقشه ی جامع علم و فناوری در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب وتوسط رهبری ابلاغ گردید . در مقطعی که در آن قرار گرفته ایم سیاست های مربوط به برنامه ی توسعه ی ششم توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است . با توجه به این ابلاغیه ها ، اگر بخواهیم توسعه ی پایدار در صنعت ایجاد کنیم ، باید از فناوری های نوین استفاده کنیم . توسعه ی پایدار در خصوص تولید زمانی شکل می گیرد که مبنای علمی داشته باشد و بهره گیری از فن آوری های نوین اشتغال زایی را در صنعت ، کشاورزی و گردشگری به همراه خواهد داشت .
یکی از معضلاتی که در حال حاضر در گیلان وجود دارد عدم استفاده از فن آوری های نوین است . این امر یکی از مبنای است که باید در زمینه ی توسعه ی پایدار مورد توجه قرار گیرد . مبنای دوم این است که زنجیره ی مربوط به تولید و راستا را در یک راستا ببینیم . تولید و مصرف را بر مبنای ارضای نیازهای بومی ، محلی و کشور در نظر نگیریم .توسعه ای پایدارخواهد بود که علاوه بر تکیه به علم و فن آوری ، صادرات محور و ارز آور باشد . تولیدی پایدار خواهد بود که با کیفیت و پایدار در عرصه ی بین المللی باشد . در حال حاضر یکی از مشکلاتی که در بخش تولید و اشتغالزایی وجود دارد این است که تولید محصول با محوریت برآورده کردن نیازهای داخلی با هر کیفیت و قیمتی دیده شده که این در یک مقطع زمانی کوتاه خوب است اما موجب پایداری در توسعه نخواهد بود . اگر بخواهیم در جهت توسعه حرکت کنیم باید بخشی از بازار منطقه ای را با توجه به ظرفیت های استان در نظر بگیریم . منطقه ی آزاد یکی از همین ظرفیت ها است .
هدف از ایجاد مناطق آزاد از بدو پیدایش در کشور ، وارد کردن مواد اولیه و استفاده ی آنها در صنایع تبدیلی بود و محصول بدون پرداخت مالیات و عوارض گمرکی صادر شود . متاسفانه فعالیت مناطق آزاد از این روند خارج شد و کالای خارجی با توجه به آیین نامه هایی که وجود دارد به صورت چمدانی و غیر چمدانی وارد مناطق آزاد می شود وبه فروش می رسد . اگر بخواهیم در حوزه ی مناطق آزاد و ظرفیت هایی که در آنها وجود دارد علی الخصوص در استان گیلان ، باید این فرآیند را معکوس نماییم و محور فعالیت ها بر روی صادرات قرار گیرد . باید کالاهایی که در خارج از کشور مورد نیاز است را صادر کنیم .
متولی ورود فناوریهای نوین به کشور چه کسانی هستند و نقش مردم در این خصوص چیست؟
اینگونه نیست که چون فن آوری ها نوین هستند پس وارداتی محسوب می شوند . در فرآیند بهره گیری از فناوری های جدید ، بومی سازی صنعت و فن آوری در انتقال تکنولوژی بسیار مورد توجه است . اگر فناوری بدون دانش فنی وارد کشور شود نمی تواند پایدار باشد . دانشگاههای کشورمان در فرآیند تولید علم رتبه ی خوبی دارند اما صرفا تولید علم کافی نیست بلکه باید در زمینه ی پژوهش نیز فعالیت هایی انجام دهیم . تبدیل دانش به فناوری از وظایفی است که در دانشگاههای کشور ، پارک های علمی و فناوری و حوزه های تحقیق و پژوهش برای تقویت مقاطع تحصیلی دکترا و پس از دکترا و ایجاد شرکت های دانش بنیان برنامه ریزی می شود . می توان از ظرفیت دانشگاهها برای تبدیل علم به فناوری استفاده کرد که در این خصوص نیز فعالیت های خوبی در دست انجام است .
رسوخ دادن فن آوری های نوین به صنعت و کشاورزی در کشور جزء سیاست هایی می باشد که هنوز در این سیاستها برنامه ریزی های لازم صورت نگرفته است . رسوخ دادن فن آوری های نوین در برخی از حوزه ها نیازمند سیاست گذاری و قانون گذاری است . به عنوان مثال می توان در دوره های فرصت مطالعاتی در سیاست ها و قوانین ، اساتید را به سمت عملیات و صف در صنایع و کشاورزی سوق دهیم . یعنی یک استاد می تواند فرصت مطالعاتی خود را در زمینه ی صنعت و کشاورزی و تکیه بر فناوری های نوین در خارج از کشور بگذراند و بدین طریق ورود فناوری های نوین با شتاب بیشتری صورت گیرد .
نقش نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در حوزه اشتغال چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به تجربه ای که در دوره ی هفتم نمایندگی مجلس شورای اسلامی داشتم و عضویت در کمیسیون صنایع و معاون مجلس یکی از موضوعات مطروحه جذب سرمایه گذار در استانهای مختلف کشور با توجه به ظرفیت ها بود .همایش های خوبی نیز در این خصوص برگزار شد .در استان آذربایجان شرقی همایشی تشکیل گردید و بسیاری از سرمایه گذاران و افرادی که دارای فکر و ایده بودند و کلیه ی ظرفیت های آذری زبان و صاحبان سرمایه در آنجا حضور داشتند و مسوولین اجرایی و نمایندگان و متولیان کشوری نیز نکات خوبی را برای جذب سرمایه گذاران و توسعه ی استان مطرح کردند . اگر بخواهیم در بحث سرمایه گذاری در گیلان ورود کنیم باید از تمامی گیلانی هایی که صاحب فکر و سرمایه هستند دعوت کنیم که در جهت توسعه ی اقتصادی استان تلاش کنند . برگزاری همایش برای رفع مسوولیت کافی نیست بلکه باید ارتباط تنگاتنگی بین مسوولین و متولیان اجرایی و سرمایه گذاران شکل بگیرد .
ایجاد صنعت مادر در استان گیلان در مقطع زمانی خاصی عنوان شد و در آن مقطع نیازمند ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار بود در حال حاضر برای ایجاد صنعت پتروشیمی این رقم به ۲ هزار میلیارد تومان رسیده است که اگر از کنار این امر بگذریم قطعا در آینده باید اعتبار بیشتری را تخصیص دهیم و فرصت های کنونی از دست می رود . باید ازظرفیت کل نمایندگان استان و مدیران گیلانی کشوری و گیلانیانی که در سطح بین المللی حضور دارند استفاده کرد .
حتی اگر یک نماینده بتواند به طور سنجیده و اساسی ورود کند می تواند نقش موثری را ایفا کند . در سفر اول هیات دولت به استان گیلان در زمان آقای احمدی نژاد ، هر کدام از نمایندگان گیلان می توانستند به مدت ۵ دقیقه صحبت کنند . در آن زمان با توجه به مطالعاتی که اینجانب انجام داده بودم و هجمه ی بیکاری در گیلان در سخنانم ازریاست جمهوری وقت درخواست کردم که صنعت پتروشیمی را در گیلان راه اندازی کنند و ایشان نیز این بحث را بیان کردند و در هیات دولت نیز به تصویب رسید . اگر مطالعات به طور سنجیده صورت گرفته باشد و به موقع ورود شود می توان از ظرفیت های کشوری برای ایجاد صنایع بزرگ و پایدار در زمینه های مختلف استفاده کرد و امکانات دولت را بسیج کرد . صنعت مادر پتروشیمی براساس مطالعات انجام شده ، ۵۰ هزار اشتغالزایی را به همراه داشت که علاوه بر آن صنایع مرتبط دیگری نیز به طبع پتروشیمی می توانست ایجاد شود .
آیا جنابعالی مطالعات جدیدی را در خصوص امکان سنجی فعالیت ها در استان دارید ؟
با توجه به ظرفیت هایی که در دریای خزر وجود دارد و بحث استخراج نفت در دریای خزر که مراحل مطالعاتی خود را طی می کند همچنان بحث ایجاد مراکز پتروشیمی مطرح است . در حوزه هایی نظیر خط تولید خودرو نیز می توان با توجه به ظرفیت های منطقه آزاد و انتقال تکنولوژی و مشارکت کشورهای صاحب تکنولوژی خودرو سازی می توان این صنعت را نیز در استان ایجاد کرد .
مقایسه تطبیقی بین صنایع مادر در ایران و کشورهای همسایه مانند امارات ،دبی و … را چگونه ارزیابی می کنید؟
صنعت مادر صنعتی است که حجم اشتغالزایی بالایی بیش از دو هزار نفررا دارد . صنعت مادر با استفاده از ظرفیت ها و امکانات بومی که وجود دارد و توجیه اقتصادی که مطرح می شود در دنیا تعریف شده است و فرقی نمی کند که در دوبی یا ایران باشد . حجم سرمایه گذاری و میزان تامین نیروی متخصص انسانی باید در این صنعت بالا باشد و بنابراین تعریف مشخص در امارات و کشورهای حوزه ی خلیج فارس با توجه به دارا بودن منابع نفت و گاز ، صنعت مادر در حوزه های پتروشیمی و پالایشگاهها مطرح است . اما این کشورها بیشتر در حوزه ی خدمات ورود کرده اند و با توجه به روابط بین المللی که دارند در بخش خدمات فعالیت های خوبی انجام می دهند .
نقش صنایع کوچک و متوسط را در اشتغالزایی در کشور چقدر موثر می دانید ؟
صنایع کوچک به صنایعی اطلاق می شود که دارای حجم اشتغالزایی ۵۰ نفر باشند و صنایع متوسط نیز به صنایعی گفته می شود که دارای اشتغالزایی زیر ۲۰۰۰ نفر باشند . و این صنایع می توانند نقش موثری در اقتصاد داشته باشند چون بخش خصوصی می تواند با سرمایه گذاری و تامین منابع مالی از طریق تسهیلات شرایط ایجاد صنعت را فراهم کند . اگر در راستای پایداری این واحدها بخواهیم نظر کنیم باید در زنجیره ی تولید و وصل به صنایعی که تامین مواد اولیه این واحد ها را دارند دقت و تامل داشته باشیم . اگر صنایع کوچک و متوسط در زنجیره ی تولید در استان وصل به صنعت مادر باشد پایداری آن در اشتغالزایی بیشتر خواهد بود .
بسته ی خروج از رکود دولت و تاثیرات آن در اقتصاد کشور را چگونه ارزیابی می کنید ؟
در حال حاضر مشکلی که در کشور وجود دارد رکود و تورم به صورت همزمان است . اقدامی که دولت انجام داده به این نتیجه رسیده است که کشور از نظر اقتصادی دارای مشکل می باشد . در حوزه ی خروج از رکود و کاهش تورم کار سختی در پیش داریم چون هنوز تحریم ها کاملا برداشته نشده و فرصتی به طرفین توافق داده شده است . دولت تحت فشار برخی از صنایعی می باشد که حجم اشتغالزایی بالایی دارند و محصولات آنها در شرایط رکود در فروش است . باید بسته ها ی حمایتی توسط دولت برای آن صنایع فراهم می گردید و محصولات آنها نیز به فروش می رسید و مردم نیز قدرت خرید برای آن محصولات داشته باشند . در واقع بخشی از نقدینگی کشور به آن سمت سوق پیدا کند البته نه در قالب پول نقد و افزایش تورم بلکه به صورت تسهیلات اعتباری . اینکه بسته های حمایتی را صرفا محدود به محصولات خاص کنیم جای انتقاد دارد که باید واحد های صنعتی دیگر و محصولات کشاورزی نیز در این زمینه دیده شود .
ایجاد منطقه ی آزاد چه تاثیری بر روستاها و شهرهای اطراف خود تاکنون داشته است ؟
همانطور که عنوان کردم مبنای ایجاد مناطق آزاد صادرات بوده است و هر جایی که صادرات باشد به طبع تولید و اشتغال نیز وجود دارد . اما مناطق آزاد از مسیر خود خارج شدند و به جای اینکه صادرات محور باشند واردات محور شدند .
در بخش خدمات در مناطق آزاد فعالیت هایی در دست انجام است باید وارداتی در جهت تنظیم بازار صورت بگیرد . واردات باید در راستای حمایت از مصرف کننده باشد . اگر بتوان از ظرفیت مناطق آزاد برای پرکردن ما به تفاوت تولید داخل و مصرف و جبران کمبودها باشد بخش تجارت و خدمات حاکم می شود .
با توجه به ارزش افزوده ای که به منطقه آزاد اختصاص یافته وجود منطقه آزاد چه تاثیری در حوزه ی شهرستان خواهد داشت ؟
مناطق آزاد بر اساس درآمد هایی که دارند می توانند بخشی از این درآمد ها را بر اساس مصوبه ی هیات های مدیره ی خود برای توسعه ی استان و شهرستان مورد استفاده قرار دهند .
اگر بشود مناطق آزاد را در مسیر اصلی خود قرار داد و بتوان با تعامل نمایندگان در استانهای شمالی و استانهایی که دارای مناطق آزاد و ویژه هستند اقدام مشترکی در این خصوص صورت داد بهتر این است که مسیر اصلی خود را طی کنند و استفاده از ظرفیت این مناطق برای توسعه ی پایدار بسیار مهم خواهد بود و باید مزایا و معایب گسترش مناطق آزاد مورد بررسی قرار گیرد .