گفت و گوی صریح یک معلم با علی اصغر فانی؛
پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران - ویژه نامه نوروزی روزنامه ایران : قرار ما با «علی اصغر فانی» عصر یکی از همین روزهای زمستانی بود که گذشت. مصاحبه ما رأس ساعت مقرر نه یک دقیقه پیش نه یک دقیقه پس برگزار شد و این خوش قولی یکی از صفات بارز شخصی است که پیش از وزیر شدن 46 سال سابقه معلمی دارد و شاید برای همین است که مرتب تأکید می‌کند نظم و انضباطش را مدیون همین شغل معلمی است. وزیر 62 ساله دولت یازدهم با وجود بازنشستگی همچنان یکی از سختکوش‌ترین وزیران دولت محسوب میشود تا جایی که این سن و سال نگذاشته او نسبت به کارهای بر زمین مانده دولت قبل بی‌تفاوت باشد. فانی را البته یک وزیر جدی هم می‌دانند، وزیری که با صراحت پاسخ می‌دهد و باکی از کسی ندارد. البته خودش هم این جدیت را تأیید می‌کند و آن را مدیون سابقه آموزگاری می‌داند. فانی از وقتی نوجوان 16 ساله بود به عنوان معلم، سر کلاس درس می‌رفت و با دانش‌آموزانی سر و کار داشت که سنشان از خودش هم بیشتر بود و امروز هم هفته‌ای دو ساعت در کلاس درس حاضر میشود. با این حال این وزیر کابینه یازدهم بر صندلی وزارتخانه‌ای تکیه زده که در همین سالی که گذشت ماجراهای بسیاری را پشت سر گذاشت. خودش می‌گوید در حالی این وزارتخانه را از وزیر دولت دهم تحویل گرفتم که با کسر بودجه وکمبود اعتبار، مطالبات پرداخت نشده معلمان و میلیاردها تومان بدهی به سازمان‌ها مواجه بود. البته تأمین و پرداخت حقوق آخر ماه یک میلیون حقوق بگیر نیز فکر و ذکر هر روزه‌اش بود، چرا که 99 درصد بودجه آموزش و پرورش خرج حقوق و مزایای فرهنگیان میشود. او می‌گوید دوستانی که آموزش و پرورش را نقد و ارزیابی می‌کنند باید بدانند که وزیر چه وزارتخانه‌ای را با چه شرایطی تحویل گرفته است. او البته از فرهنگ امنیتی حرف می‌زند که سالها مثل چوب بالای سر معلمان بود. آقای وزیر این حرف‌ها را نه به خبرنگار «ایران» بلکه به معلمی می‌زند که همراه خبرنگار ایران رو در روی آقای وزیر نشسته بود. مصاحبه امسال ما با وزیر آموزش و پرورش با دیگر مصاحبه هایمان تفاوت دارد و آن هم پرسش‌های صریح یک معلم منتقد از علی اصغر فانی است.
آقای وزیر دو سال و چند ماهی از فعالیت دولت یازدهم می‌گذرد. شما هم در این دو سال با وزارتخانه‌ای روبه‌رو بودید که فراز و نشیب‌های بسیاری داشت. در همین سالی که گذشت استیضاح شدید و چند باری هم برای پاسخ به پرسش نمایندگان ملت به مجلس شورای اسلامی رفتید. می‌خواهم بپرسم خود شما از عملکردتان در وزارت آموزش و پرورش دفاع می‌کنید؟
باید عملکرد یک مدیر را در آن شرایطی که آن وزارتخانه را تحویل گرفته بررسی کرد. مدیر با مسائل درون سازمانی، برون سازمانی، مشکلات اجتماعی پرسنل، انتظاراتی که دیگران از آن سازمان دارند، همچنین اختیاراتی که دارد مواجه است و باید یک مدیر را با این موارد ارزیابی کرد. شما توجه کنید روز اولی که ما مسئولیت آموزش وپرورش را برعهده گرفتیم نزدیک سال تحصیلی دانش‌آموزان بود. آن زمان برای بازگشایی مدارس با مشکلات بسیاری مواجه بودیم، کسری بودجه داشتیم. علاوه بر آن اجرای نظام جدید آموزشی هم از یک سو به مشکلات ما اضافه کرد. آن روزها یک پایه به دوره ابتدایی اضافه شد، همین موضوع 48 هزار نیروی انسانی نیاز داشت. علاوه بر آن ما با حدود 4 هزار میلیارد تومان کسری اعتبار مواجه بودیم. همچنین فضای آموزشی برای ساختار 3-3-6 نامناسب بود. توجه داشته باشید تا قبل از سال 91 نظام آموزش در دوره ابتدایی 5 ساله بود، مدرسه‌هایی که در آن سالها هم ساخته شد بر مبنای ضریب 5 بود. وقتی ساختار آموزشی تغییر کرد در نتیجه باید یک کلاس هم به پایه ابتدایی اضافه می‌شد که ما این فضا را نداشتیم، در نتیجه با کسری فضا در مدارس ابتدایی مواجه شدیم. در سوی دیگر با یک تورم نیرو در دوره راهنمایی سابق هم روبه‌رو بودیم. معلم‌های ما با شدیدترین فضاهای امنیتی در کلاس درس حاضر می‌شدند. در حقیقت یک فضای امنیتی در مدارس حاکم بود و معلم احساس می‌کرد نمی‌تواند اظهار نظر کند در حالی که شعار رئیس جمهوری این بود که این فضا باز شود و البته رویکرد ما هم این بود که مدارس را از یک فرهنگ امنیتی تبدیل به یک امنیت فرهنگی کنیم. شما در ارزیابی وزیر آموزش و پرورش باید همه این مسائل را در نظر بگیرید. با این همه با توجه به این مشکلات و البته امکاناتی که داشتم حس می‌کنم عملکردم قابل دفاع باشد و شخصاً از عملکرد خودم دفاع می‌کنم.
شما به مشکلاتتان اشاره کردید اما عده‌ای در مجلس هستند که مدام بر طبل انتقادهایشان بر این وزارتخانه می‌کوبند. آیا شما در جلساتی که با نمایندگان داشتید آنها را در جریان مسائل آموزش و پرورش قرار دادید؟
ما در جلسات علنی و غیر علنی که با نمایندگان داشتیم همه این مباحث را مطرح کردیم. بنده به برخی از این موضوعات اشاره می‌کنم. آن روزی که ما به وزارت آموزش و پرورش آمدیم میانگین حقوق معلمان یک میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان بود. این اظهار نظر شخصی‌ام نیست بلکه آمار میانگین حقوق معلمان در وزارتخانه موجود است. اما هم‌اکنون آمارهای ما می‌گوید میانگین دریافت حقوق معلمان دو میلیون و 100 هزار تومان است. حالا ممکن است این نسبت در برخی از همکاران فرهنگی دو برابر شده باشد چراکه من میانگین درآمد همه فرهنگیان را می‌گویم. سؤال من از آقایان مجلس این است که شما وزیری را سراغ دارید که ظرف دوسال و نیم بتواند 73 درصد رشد را در میانگین حقوق کارکنانش داشته باشد. این در شرایطی است که دولت با مشکلات درآمدی بسیاری مواجه است، قیمت نفت پایین آمده و منابع مالی دولت نیزکاهش پیدا کرده است. با وجود همه این مسائل دولت بودجه آموزش و پرورش را در دوسال گذشته افزایش داده است. در همین بودجه سال 95 ما نسبت به سال قبل 20 درصد رشد داشته‌ایم. این موضوعات نشان می‌دهد که دولت نسبت به آموزش و پرورش بسیار حساس است و این موضوع را می‌توان با عدد و رقم اثبات کرد. بنده عمرم را در وزارت آموزش و پرورش گذراندم و با اطلاع حرف می‌زنم. البته یک دلیل دارد که این همه همجمه به وزارت آموزش و پرورش وارد میشود و آن این است که من زیاد اهل تبلیغات نیستم. معتقدم نباید موضوعات را رسانه‌ای کرد بلکه باید عملگرا بود.
یکی از موضوعاتی که مطرح شده این است که وزیر آموزش و پرورش رابطه خوبی با بدنه معلمان ندارد؟ از مشکلات معیشتی آنها با خبر نیست و اقدامی هم برای حل مشکلات آنها نمی‌کند؟
ما در آموزش‌و پرورش نزدیک به یک میلیون همکار فرهنگی داریم. هیچ وزیری نمی‌تواند این ادعا را مطرح کند که با این یک میلیون همکار فرهنگی نشست داشتم و مشکلات تک تک آنها را بررسی کردم. حداقل کاری که می‌توانم انجام دهم این است که به هر استانی برای بازدید می‌روم یک نشستی با معلمان دارم، تاکنون برای بازدید به 25 استان سفر کردم. حتی برخی استانها را چندین بار بازدید داشتیم، یکی از دغدغه‌های خودم این است که حتماً یک وقتی برای شنیدن حرف‌های همکارانم بگذارم. جالب است بدانید در برنامه‌هایی که با پرسنل آموزش و پرورش داشتم نخستین گروهی که همیشه صحبت می‌کنند معلمان هستند و البته بعد از پایان نشست نوشته‌های همکارانی که سخنرانی کردند را می‌گیرم و به معاونت‌های مختلف می‌دهم تا آنها مسائل را رسیدگی کنند. حالا اینکه می‌گویند ارتباطات ما با بدنه کم است، دیگر نمی‌دانم باید چه کنم.
آقای فانی البته شما متهم به مدرسه فروشی هم شده‌اید؟
پوشش تحصیلی دانش‌آموزان در این دولت نسبت به دولت قبل افزایش پیدا کرده است. امسال در دوره متوسط اول 94 درصد پوشش تحصیلی داشتیم و در متوسط دوم 82 درصد در کلاس درس حاضر هستند. این نسبت در سال‌های قبل وجود نداشته است. در دوره ابتدایی هم نزدیک 99 درصد در کلاس درس حاضر هستند و همین سالی که گذشت 40 هزار دانش‌آموز ابتدایی را شناسایی کردیم و به کلاس درس آوردیم این اقدامات بی‌سابقه بوده است.
به نظرتان کسانی که انتقاد می‌کنند دنبال سهم‌خواهی هستند؟
فانی روحیه معلمی‌اش را همچنان حفظ کرده است. من معلم هستم و معلم خواهم بود و همیشه افتخارم این است که یک معلم باشم. یک معلم اهل داد و ستد نیست.
شما در صحبت هایتان به پوشش 99درصدی دانش‌آموزان ابتدایی اشاره کردید. اما مدیر کل سیستان و بلوچستان در مصاحبه‌ای اعلام کرد که 96 هزار کودک بازمانده از تحصیل در آنجا داریم. براساس آمارهایی که وزارت آموزش و پرورش می‌دهد سیستان و بلوچستان، هرمزگان و آذربایجان‌غربی بیشتر آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را دارند. همچنین در خراسان رضوی 100 هزار دانش‌آموز و در یزد 20 هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل داریم. به نظر می‌رسد این آمارها خیلی بیشتر از آن چیزی است که شما مطرح می‌کنید؟
به این نکته توجه کنید، یک بار ما می‌گوییم دانش‌آموز در کلاس درس نیست چون آموزش و پرورش در آن منطقه حضور ندارد. یک بار می‌گوییم دانش‌آموز در کلاس درس نیست چون اولیای دانش‌آموز بچه را به مدرسه نمی‌فرستند. این دو مقوله کاملاً از هم جداست. شما در دوره ابتدایی در هیچ کجای ایران منطقه‌ای را شناسایی نمی‌کنید که ما در آنجا حضور نداشته باشیم. بر اساس آمارهای ما در سال گذشته 110 مدرسه در کشور فقط با یک دانش‌آموز تشکیل شد. این افتخار کشور است یعنی کمتر کسی باور می‌کند که ما یک مدرسه در یک روستا داشته باشیم که با یک معلم و فقط با یک دانش‌آموز تشکیل شود و یا 4 هزار و 800 مدرسه داریم که با کمتر از 5 دانش‌آموز تشکیل میشود. با این حال ممکن است خانواده دانش‌آموز، فرزندش را به به‌علت مسائل فرهنگی، اقتصادی به مدرسه نفرستد. این دیگر مسأله آموزش و پرورش نیست. ارزیابی ما بر مبنای حضورمان است. اینکه می‌گویم ما رفتیم و 40 هزار دانش‌آموز را شناسایی کردیم و ازخانه به کلاس درس آوردیم یعنی ما یک وظیفه فراتر از وظیفه آموزش و پرورش خودمان اجرا کردیم. به این موضوع افتخار هم می‌کنیم. همان‌طور که شما اشاره کردید هرمزگان، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان ضعیف‌ترین استان‌های ما در بحث پوشش تحصیلی هستند. برای اینکه این موضوع را بررسی کنم در آن استانها شورایی تشکیل دادم و خودم مسئولیتش را برعهده گرفتم. در این شورا وزارتخانه کارو تعاون، معاونت روستایی ریاست جمهوری، کمیته امداد و بنیاد مستضعفان هم حضور دارند. ما می‌خواهیم از توان این دستگاه‌ها برای پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استفاده کنیم، توفیقاتی هم داشتیم. مثلاً از ظرفیت خالی خوابگاه‌های کمیته امداد استفاده کردیم و حدود 409 هزار دانش‌آموز شبانه‌روزی را در آنجا اسکان دادیم. ما اعتقاد داریم همه دانش‌آموزان باید در مدرسه باشند، برای این مهم هم مدارس شبانه روزی را در برخی از استانها راه‌اندازی کردیم. البته برای این نوع مدارس مشکل تغذیه و اسکان دانش‌آموزان را هم داریم، اما به هر حال تلاش می‌کنیم تا پوشش تحصیلی را گسترش دهیم. این موضوع برای خودم بسیار پر اهمیت است. شما توجه کنید بنده یکی از افرادی بودم که برنامه چهارم توسعه را در امر آموزش نوشتم و در آنجا تأکید کردم که تحصیلات تا آخر دوره راهنمایی سابق باید الزامی باشد. متأسفانه این قانون در دولت نهم و دهم اصلاً اجرایی نشد. به هر حال احساسم این است که آموزش و پرورش تلاشش این بود که آموزش را برای بچه‌ها قابل دسترس کند. البته باور کنید اداره کردن این دستگاه با این طول و عرض و با این اعتبارات کار سختی است.
بله آقای وزیر، اعتبارات قصه پر غصه آموزش و پرورش است...
مدام تکرار می‌کنند که پاداش پایان خدمت بازنشستگان را ندادید، این حرف درست است اما باید دید چه امکاناتی در اختیار ما قرار داده‌اند که توقع پرداخت این پاداش را هم دارند. باور کنید اگر این سیاست‌هایی که ما دنبال کردیم نبود واقعاً نمی‌توانستیم وزارتخانه را با این بودجه‌ها اداره کنیم. به طور مثال یکی از سیاست‌هایی که دنبال کردیم، توسعه مشارکت در آموزش و پرورش بود که تأکید می‌کنم یک سیاست مترقی است یعنی ما از امکانات دیگر دستگاه‌ها، مردم و بخش‌های غیردولتی برای توسعه آموزش و پرورش استفاده می‌کنیم. با 25 دستگاه، وزارتخانه و سازمان تفاهمنامه امضا کردیم و امکانات ویژه‌ای را وارد آموزش و پرورش کردیم.
شما تأکید کردید که 99 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق و مزایای کارکنان میشود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که بنا به گفته شما بودجه آموزش و پرورش در سال‌جاری 21 هزار میلیارد تومان بوده است و در شرایطی افزایش 26 درصدی نسبت به سال گذشته هم داشته که نیروی انسانی جدیدی به آموزش و پرورش اضافه نشده است. از سوی دیگر کسری بودجه آموزش و پرورش را 5 هزار میلیارد تومان اعلام کردید. سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که با توجه به اینکه کسری بودجه 5 هزار میلیارد تومانی معادل 25 درصد کل اعتبارات آموزش و پرورش در سال‌جاری بوده و از طرف دیگر بودجه در سال‌جاری 26 درصد افزایش را نشان می‌دهد بنابراین مجموع اینها حدود 50 درصد مابه التفاوت میشود. این سؤال مطرح میشود آموزش و پرورش چگونه توانسته با 50 درصد بودجه کنونی حقوق معلمان را بپردازد؟
یک‌بار است که می‌گوییم بودجه مثلاً سال 95 نسبت به مصوب سال گذشته حدود 20 درصد رشد داشته است که این درصد نسبت مصوب است که با نسبت عملکرد فرق می‌کند. عملکرد ما بیشتر از بودجه است. همه دستگاه‌ها زیر بودجه تخصیص می‌گیرند اما ما از جمله دستگاه‌هایی هستیم که بودجه بالایی به ما تخصیص می‌دهند. حتی در یک سال ما 112 درصد بودجه گرفتیم تا پرداخت‌ها را انجام دهیم. این نکته مهم است اگر می‌خواهند بودجه را ببندند باید مبنا را روی عملکرد سال گذشته بگذارند نه مصوب سال گذشته. این رشدها را که می‌گوییم نسبت به مصوب است برای همین کسری می‌آوریم شما حساب کنید سال گذشته یک سری از پرداخت‌ها را انجام ندادیم از جمله همین پاداش‌های پایان خدمت. بنابراین، این معوقات جمع میشود آن تعارض را می‌رساند.
شما در مصاحبه‌ای اعلام کردید که 5 هزار و 100 میلیارد تومان برای پرداخت پاداش بازنشستگان در نظر گرفته شده است. در حالی که در لایحه بودجه سال آینده 4 هزار و 500 میلیارد اختصاص داده شده است. این اختلاف برای چیست؟
در پیش‌نویس اولیه 5 هزار و 100 بوده است اما همان روزهای آخری که تدوین شد به دلیل آنکه سقف اعتبارات افزایش یافت از این رقم کم شد.
یعنی با این رقم کل پاداش پایان خدمت بازنشستگان در سال 93، 94 و 95 پرداخت میشود؟
بله.
آقای بطحایی در جایی اعلام کردند که تمهیداتی انجام شده تا با استفاده از مشارکت سازمان‌های مالی بعضی از مطالبات پرداخت شود. این موضوع درست است؟
بله دنبالش هستیم.
جزئیاتش مشخص نیست؟
اجازه دهید اعلام نکنیم چون ممکن است اتفاقی پیش آید و پول به حساب فرهنگیان واریز نشود آنوقت حرف‌هایی پیش می‌آید.
بعد مجلس شما را احضار می‌کند.
ما که دیگر عادت کردیم، هر روز مجلس هستیم.
اخیراً گزارش تفریغ بودجه سال 94 از سوی مجلس داده شد بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی سال 92 که شما عهده دار وزارتخانه بودید بتدریج کم شده و در سال‌جاری به کمتر از 8/0 درصد رسیده است. این درحالی است که شما در جلسه رأی اعتماد اعلام کردید که سهم آموزش و پرورش را از جی دی پی به سطح کشورهای منطقه می‌رسانیم اما به نظر می‌رسد این اتفاق نیفتاده است؟
بله تلاش کردیم اما ما یک طرف قضیه هستیم. بودجه کشور مشخص است و تمام دستگاه‌ها از دولت مطالبه دارند. خودم گزارش تفریغ را ندیدم اما با توجه به اینکه سهم ما در این بودجه دولت افزایش پیدا کرده است به نظر می‌رسد سهم ما از تولید ناخالص ملی زیاد شده باشد.
آقای وزیر ما در برنامه ششم متأسفانه یک بند رادر خصوص آموزش و پرورش می‌بینیم که آن هم خرید خدمت است. برخی می‌گویند که این یعنی سوق دادن دانش‌آموزان به بخش خصوصی یا استفاده از نیروی ارزان در آموزش و پرورش. اما خیلی‌ها هم می‌گویند این بند با هدف کیفیت بخشی مطرح شده است. کمی درباره آن توضیح می‌دهید؟
آقای رئیس جمهوری می‌گوید طبق قانون اساسی تنظیم برنامه پنج ساله بر عهده رئیس جمهوری است. این برنامه را هم رئیس جمهوری نوشته است حالا برای اجرای برنامه یک‌سری احکام نیاز است که نوشتن این احکام برعهده ماست. برای این برنامه 31 حکم به مجلس پیشنهاد شده است مجلس یک‌سری مخالفت‌هایی با آن داشته است و باید صبر کرد و دید که تعامل مجلس با دولت به کجا خواهد رسید. استدلال دولت این است که اگر بخواهم کاری در اختیارات خودم انجام دهم دیگر نیازی نیست از مجلس قانون بگیرم و کاری که می‌خواهم را انجام می‌دهم. آن زمان که اختیار قانونی نداشته باشم آن اختیار را ازمجلس می‌گیرم. در رابطه با آموزش و پرورش هم اعلام کنم که ما فقط یک حکم در آن 31 حکم داشتیم. این را هم بگویم خصوصی‌سازی آموزش پرورش مطرح نیست و البته برنامه ششم در آموزش پرورش بر مبنای سند تحول است.
مشخص کرده چه بخش‌هایی از سند باید اجرایی شود؟
بله، شاخص‌هایی مشخص کردیم که می‌گوید از این اعداد به یک عدد مشخص باید برسیم و هیچ منعی برای اجرای سند تحول وجود ندارد. به ما تکلیف شده همه سند تحول را اجرایی کنیم. رویکرد برنامه ششم دولت نسبت به قبل عوض شده است.
یکی از موضوعات مهم در سند تحول زیر نظام‌ها هستند. با توجه به اینکه بیش از دو سال و نیم از تصویب این سند می‌گذرد به نظر نمی‌آید درباره راهکارها در زیر نظام‌ها اتفاقی افتاده باشد؟
همه زیرنظام‌ها آماده شده است. یکی از زیر نظام‌ها به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است و هم‌اکنون در حال بررسی بقیه زیر نظام‌ها هستیم. با این حال باید بگویم کار سند در حال انجام است، یک عده که دانسته جنجال برپا می‌کنند آنها هنوزعوامل‌شان در بدنه آموزش و پرورش هستند و می‌بینند ما فعالیت خودمان را انجام می‌دهیم منتهی شلوغ‌کاری می‌کنند. زیرنظام برنامه درسی در دولت قبل تقریباً دو سال طول کشید. با این حال ما زیرنظام‌ها را آماده کردیم و تا یک سال دیگر نیز به تصویب می‌رسد.
اخیراً لایحه دائمی کردن مدارس غیردولتی از سوی دولت به مجلس ارائه شده است خیلی‌ها می‌گویند این موضوع با عدالت آموزشی وزارتخانه فاصله دارد؟
سابقه این لایحه به 27 سال پیش بر‌می‌گردد که نخستین مدرسه غیر‌انتفاعی تأسیس شد. در آن زمان اسم این لایحه قانون مدارس غیر‌انتفاعی بود. در سال 81 یک قانونی جایگزین این قانون شد تحت عنوان مدارس غیردولتی. ما آمدیم گفتیم این قانون موقت را دائمی‌اش کنیم.
کمیسیون آموزش، تحقیقات لایحه موقت را بررسی کرد اصلاحاتی را هم انجام داد و آن را به صحن علنی مجلس فرستاد، در آنجا هم تصویب شد و در نهایت به شورای نگهبان رفت. آقایان در شورای نگهبان گفتند که این قانون باید به صورت لایحه از طرف دولت به مجلس می‌آمد و بعد نمایندگان آن را تصویب کنند. دقت کنید محتوای قانون رد نشد. ما هم همین قانونی را که در مجلس تصویب شد به کمیسیون علمی دولت بردیم، در آنجا بررسی کردیم لایحه عیناً تصویب شد و در نهایت دولت هم آن را تصویب کرد هم‌اکنون این لایحه در مجلس است و اتفاق جدیدی برای آن نیفتاده است. این قانون سالها اجرا می‌شد متأسفانه عده‌ای دانسته به این موضوع دامن می‌زنند که آموزش و پرورش می‌خواهد خصوصی‌سازی کند. این کم‌لطفی به ما و خانواده دانش‌آموزان است. خصوصی‌سازی مطرح نیست. بحث این است که یک عده‌ای می‌خواهند مدرسه غیردولتی تأسیس کنند قبلاً هم انجام می‌دادند حالا ما این موضوع را نظام‌مند می‌کنیم.
اگر دولت ردیف بودجه جداگانه‌ای اختصاص دهد خوب است اما بودجه مدارس دولتی به مدارس غیر دولتی اختصاص پیدا می‌کند؟
خیر اشتباه نکنید. در قانون آمده دولت مجاز است. ما به عنوان آموزش و پرورش وقتی می‌خواهیم بودجه بگیریم، می‌گوییم برای بخش غیردولتی و دولتی بودجه می‌خواهیم. خود مؤسسان هم کمک می‌کنند. البته بعد از تصویب باید آیین‌نامه اش نوشته شود.
آقای فانی موضوع مهم دیگری که امسال برای این وزارتخانه بسیار جنجال‌ساز شد بحث خودکشی سیزده دانش‌آموز بوده است. در کنار آن، ستاد مبارزه با مواد مخدر هم آمارهایی از اعتیاد دانش‌آموزی منتشر کرد. موضوعی که بسیاری از خانواده‌ها به آن واکنش نشان دادند و اعلام کردند که مدیران این وزارتخانه باید نسبت به آسیب‌های اجتماعی که دانش‌آموزان را نشانه گرفته است حساس‌تر عمل کنند. موضوعی که متأسفانه در معاونت آسیب‌های این سازمان کمتر دیده شده است و معاونت شما در این حوزه بسته عمل می‌کند؟
شما می‌دانید که دانش‌آموز در روز 5 ساعت در اختیار ماست. این دانش‌آموز یک تأثیری از محیط بیرونش می‌گیرد که امکان دارد بروزش در داخل مدرسه باشد. انتقادی که به برخی از رسانه‌ها دارم این است که اگر برای یک کودک یا نوجوان که در سن دانش‌آموزی است اتفاق بیفتد همه انگشت‌شان به سمت دانش‌آموز است. همین مورد اخیر در کرمانشاه را خودم شخصاً بررسی کردم پدر معتاد بود و مادر و پدر هر روز با هم دعوا می‌کردند فرزند هم به یکی از دوستانش گفته بود من آینده خوشی برای خودم نمی‌بینم بنابراین خودم را می‌کشم. کجای این داستان به مدرسه بر‌می‌گردد.
اینکه مشاوران را زیادتر کنند.
بله متوجه هستم برای همین برای سال آینده در دوره متوسطه می‌خواهیم 4 ساعت مباحث مهارت‌های زندگی را تدریس کنیم.
تدریس این کتاب‌ها خوب است اما در کنار آن به نظر می‌رسد که باید مدیران و مشاوران مدارس را نسبت به این موضوعات حساس کرد. معلم‌های پرورشی، مشاوران مدرسه هم خیلی بسته عمل می‌کنند؟
این بحث‌ها، بحث‌های بخشنامه‌ای نیست. مثلاً یک بخشنامه بفرستم که آقای مدیر به جای اینکه آنقدر بسته فکر و عمل می‌کنی کمی نسبت به واقعیت‌های اجتماعی باز باشید. این در یک فرآیند منطقی و یک بازه زمانی منطقی امکانپذیر است اصلاً ما نمی‌توانیم در این موارد دستوری عمل کنیم. تحول در آموزش و پرورش با کندی و شیب ملایم امکانپذیر است. این برنامه‌ای که پیش‌بینی کردیم ظرف مدت 10 سال می‌تواند به تدریج جواب دهد. هر دو ساعتی که درس جدید وارد میشود 2 هزار و 650 معلم نیاز دارد. یعنی این 4 ساعت درس بار نیروی انسانی بسیاری برای ما دارد. اما برای ما این موضوع مهم نیست و درس را طراحی کرده‌ایم. با این حال ما این مشکلات را قبول داریم و برایش هم در حال چاره‌اندیشی هستیم.
آقای وزیر دو سال و چند ماهی از فعالیت دولت یازدهم می‌گذرد. شما هم در این دو سال با وزارتخانه‌ای روبه‌رو بودید که فراز و نشیب‌های بسیاری داشت. در همین سالی که گذشت استیضاح شدید و چند باری هم برای پاسخ به پرسش نمایندگان ملت به مجلس شورای اسلامی رفتید. می‌خواهم بپرسم خود شما از عملکردتان در وزارت آموزش و پرورش دفاع می‌کنید؟
باید عملکرد یک مدیر را در آن شرایطی که آن وزارتخانه را تحویل گرفته بررسی کرد. مدیر با مسائل درون سازمانی، برون سازمانی، مشکلات اجتماعی پرسنل، انتظاراتی که دیگران از آن سازمان دارند، همچنین اختیاراتی که دارد مواجه است و باید یک مدیر را با این موارد ارزیابی کرد. شما توجه کنید روز اولی که ما مسئولیت آموزش وپرورش را برعهده گرفتیم نزدیک سال تحصیلی دانش‌آموزان بود. آن زمان برای بازگشایی مدارس با مشکلات بسیاری مواجه بودیم، کسری بودجه داشتیم. علاوه بر آن اجرای نظام جدید آموزشی هم از یک سو به مشکلات ما اضافه کرد. آن روزها یک پایه به دوره ابتدایی اضافه شد، همین موضوع 48 هزار نیروی انسانی نیاز داشت. علاوه بر آن ما با حدود 4 هزار میلیارد تومان کسری اعتبار مواجه بودیم. همچنین فضای آموزشی برای ساختار 3-3-6 نامناسب بود. توجه داشته باشید تا قبل از سال 91 نظام آموزش در دوره ابتدایی 5 ساله بود، مدرسه‌هایی که در آن سالها هم ساخته شد بر مبنای ضریب 5 بود. وقتی ساختار آموزشی تغییر کرد در نتیجه باید یک کلاس هم به پایه ابتدایی اضافه می‌شد که ما این فضا را نداشتیم، در نتیجه با کسری فضا در مدارس ابتدایی مواجه شدیم. در سوی دیگر با یک تورم نیرو در دوره راهنمایی سابق هم روبه‌رو بودیم. معلم‌های ما با شدیدترین فضاهای امنیتی در کلاس درس حاضر می‌شدند. در حقیقت یک فضای امنیتی در مدارس حاکم بود و معلم احساس می‌کرد نمی‌تواند اظهار نظر کند در حالی که شعار رئیس جمهوری این بود که این فضا باز شود و البته رویکرد ما هم این بود که مدارس را از یک فرهنگ امنیتی تبدیل به یک امنیت فرهنگی کنیم. شما در ارزیابی وزیر آموزش و پرورش باید همه این مسائل را در نظر بگیرید. با این همه با توجه به این مشکلات و البته امکاناتی که داشتم حس می‌کنم عملکردم قابل دفاع باشد و شخصاً از عملکرد خودم دفاع می‌کنم.
شما به مشکلاتتان اشاره کردید اما عده‌ای در مجلس هستند که مدام بر طبل انتقادهایشان بر این وزارتخانه می‌کوبند. آیا شما در جلساتی که با نمایندگان داشتید آنها را در جریان مسائل آموزش و پرورش قرار دادید؟
ما در جلسات علنی و غیر علنی که با نمایندگان داشتیم همه این مباحث را مطرح کردیم. بنده به برخی از این موضوعات اشاره می‌کنم. آن روزی که ما به وزارت آموزش و پرورش آمدیم میانگین حقوق معلمان یک میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان بود. این اظهار نظر شخصی‌ام نیست بلکه آمار میانگین حقوق معلمان در وزارتخانه موجود است. اما هم‌اکنون آمارهای ما می‌گوید میانگین دریافت حقوق معلمان دو میلیون و 100 هزار تومان است. حالا ممکن است این نسبت در برخی از همکاران فرهنگی دو برابر شده باشد چراکه من میانگین درآمد همه فرهنگیان را می‌گویم. سؤال من از آقایان مجلس این است که شما وزیری را سراغ دارید که ظرف دوسال و نیم بتواند 73 درصد رشد را در میانگین حقوق کارکنانش داشته باشد. این در شرایطی است که دولت با مشکلات درآمدی بسیاری مواجه است، قیمت نفت پایین آمده و منابع مالی دولت نیزکاهش پیدا کرده است. با وجود همه این مسائل دولت بودجه آموزش و پرورش را در دوسال گذشته افزایش داده است. در همین بودجه سال 95 ما نسبت به سال قبل 20 درصد رشد داشته‌ایم. این موضوعات نشان می‌دهد که دولت نسبت به آموزش و پرورش بسیار حساس است و این موضوع را می‌توان با عدد و رقم اثبات کرد. بنده عمرم را در وزارت آموزش و پرورش گذراندم و با اطلاع حرف می‌زنم. البته یک دلیل دارد که این همه همجمه به وزارت آموزش و پرورش وارد میشود و آن این است که من زیاد اهل تبلیغات نیستم. معتقدم نباید موضوعات را رسانه‌ای کرد بلکه باید عملگرا بود.
یکی از موضوعاتی که مطرح شده این است که وزیر آموزش و پرورش رابطه خوبی با بدنه معلمان ندارد؟ از مشکلات معیشتی آنها با خبر نیست و اقدامی هم برای حل مشکلات آنها نمی‌کند؟
ما در آموزش‌و پرورش نزدیک به یک میلیون همکار فرهنگی داریم. هیچ وزیری نمی‌تواند این ادعا را مطرح کند که با این یک میلیون همکار فرهنگی نشست داشتم و مشکلات تک تک آنها را بررسی کردم. حداقل کاری که می‌توانم انجام دهم این است که به هر استانی برای بازدید می‌روم یک نشستی با معلمان دارم، تاکنون برای بازدید به 25 استان سفر کردم. حتی برخی استانها را چندین بار بازدید داشتیم، یکی از دغدغه‌های خودم این است که حتماً یک وقتی برای شنیدن حرف‌های همکارانم بگذارم. جالب است بدانید در برنامه‌هایی که با پرسنل آموزش و پرورش داشتم نخستین گروهی که همیشه صحبت می‌کنند معلمان هستند و البته بعد از پایان نشست نوشته‌های همکارانی که سخنرانی کردند را می‌گیرم و به معاونت‌های مختلف می‌دهم تا آنها مسائل را رسیدگی کنند. حالا اینکه می‌گویند ارتباطات ما با بدنه کم است، دیگر نمی‌دانم باید چه کنم.
آقای فانی البته شما متهم به مدرسه فروشی هم شده‌اید؟
پوشش تحصیلی دانش‌آموزان در این دولت نسبت به دولت قبل افزایش پیدا کرده است. امسال در دوره متوسط اول 94 درصد پوشش تحصیلی داشتیم و در متوسط دوم 82 درصد در کلاس درس حاضر هستند. این نسبت در سال‌های قبل وجود نداشته است. در دوره ابتدایی هم نزدیک 99 درصد در کلاس درس حاضر هستند و همین سالی که گذشت 40 هزار دانش‌آموز ابتدایی را شناسایی کردیم و به کلاس درس آوردیم این اقدامات بی‌سابقه بوده است.
به نظرتان کسانی که انتقاد می‌کنند دنبال سهم‌خواهی هستند؟
فانی روحیه معلمی‌اش را همچنان حفظ کرده است. من معلم هستم و معلم خواهم بود و همیشه افتخارم این است که یک معلم باشم. یک معلم اهل داد و ستد نیست.
شما در صحبت هایتان به پوشش 99درصدی دانش‌آموزان ابتدایی اشاره کردید. اما مدیر کل سیستان و بلوچستان در مصاحبه‌ای اعلام کرد که 96 هزار کودک بازمانده از تحصیل در آنجا داریم. براساس آمارهایی که وزارت آموزش و پرورش می‌دهد سیستان و بلوچستان، هرمزگان و آذربایجان‌غربی بیشتر آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را دارند. همچنین در خراسان رضوی 100 هزار دانش‌آموز و در یزد 20 هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل داریم. به نظر می‌رسد این آمارها خیلی بیشتر از آن چیزی است که شما مطرح می‌کنید؟
به این نکته توجه کنید، یک بار ما می‌گوییم دانش‌آموز در کلاس درس نیست چون آموزش و پرورش در آن منطقه حضور ندارد. یک بار می‌گوییم دانش‌آموز در کلاس درس نیست چون اولیای دانش‌آموز بچه را به مدرسه نمی‌فرستند. این دو مقوله کاملاً از هم جداست. شما در دوره ابتدایی در هیچ کجای ایران منطقه‌ای را شناسایی نمی‌کنید که ما در آنجا حضور نداشته باشیم. بر اساس آمارهای ما در سال گذشته 110 مدرسه در کشور فقط با یک دانش‌آموز تشکیل شد. این افتخار کشور است یعنی کمتر کسی باور می‌کند که ما یک مدرسه در یک روستا داشته باشیم که با یک معلم و فقط با یک دانش‌آموز تشکیل شود و یا 4 هزار و 800 مدرسه داریم که با کمتر از 5 دانش‌آموز تشکیل میشود. با این حال ممکن است خانواده دانش‌آموز، فرزندش را به به‌علت مسائل فرهنگی، اقتصادی به مدرسه نفرستد. این دیگر مسأله آموزش و پرورش نیست. ارزیابی ما بر مبنای حضورمان است. اینکه می‌گویم ما رفتیم و 40 هزار دانش‌آموز را شناسایی کردیم و ازخانه به کلاس درس آوردیم یعنی ما یک وظیفه فراتر از وظیفه آموزش و پرورش خودمان اجرا کردیم. به این موضوع افتخار هم می‌کنیم. همان‌طور که شما اشاره کردید هرمزگان، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان ضعیف‌ترین استان‌های ما در بحث پوشش تحصیلی هستند. برای اینکه این موضوع را بررسی کنم در آن استانها شورایی تشکیل دادم و خودم مسئولیتش را برعهده گرفتم. در این شورا وزارتخانه کارو تعاون، معاونت روستایی ریاست جمهوری، کمیته امداد و بنیاد مستضعفان هم حضور دارند. ما می‌خواهیم از توان این دستگاه‌ها برای پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استفاده کنیم، توفیقاتی هم داشتیم. مثلاً از ظرفیت خالی خوابگاه‌های کمیته امداد استفاده کردیم و حدود 409 هزار دانش‌آموز شبانه‌روزی را در آنجا اسکان دادیم. ما اعتقاد داریم همه دانش‌آموزان باید در مدرسه باشند، برای این مهم هم مدارس شبانه روزی را در برخی از استانها راه‌اندازی کردیم. البته برای این نوع مدارس مشکل تغذیه و اسکان دانش‌آموزان را هم داریم، اما به هر حال تلاش می‌کنیم تا پوشش تحصیلی را گسترش دهیم. این موضوع برای خودم بسیار پر اهمیت است. شما توجه کنید بنده یکی از افرادی بودم که برنامه چهارم توسعه را در امر آموزش نوشتم و در آنجا تأکید کردم که تحصیلات تا آخر دوره راهنمایی سابق باید الزامی باشد. متأسفانه این قانون در دولت نهم و دهم اصلاً اجرایی نشد. به هر حال احساسم این است که آموزش و پرورش تلاشش این بود که آموزش را برای بچه‌ها قابل دسترس کند. البته باور کنید اداره کردن این دستگاه با این طول و عرض و با این اعتبارات کار سختی است.
بله آقای وزیر، اعتبارات قصه پر غصه آموزش و پرورش است...
مدام تکرار می‌کنند که پاداش پایان خدمت بازنشستگان را ندادید، این حرف درست است اما باید دید چه امکاناتی در اختیار ما قرار داده‌اند که توقع پرداخت این پاداش را هم دارند. باور کنید اگر این سیاست‌هایی که ما دنبال کردیم نبود واقعاً نمی‌توانستیم وزارتخانه را با این بودجه‌ها اداره کنیم. به طور مثال یکی از سیاست‌هایی که دنبال کردیم، توسعه مشارکت در آموزش و پرورش بود که تأکید می‌کنم یک سیاست مترقی است یعنی ما از امکانات دیگر دستگاه‌ها، مردم و بخش‌های غیردولتی برای توسعه آموزش و پرورش استفاده می‌کنیم. با 25 دستگاه، وزارتخانه و سازمان تفاهمنامه امضا کردیم و امکانات ویژه‌ای را وارد آموزش و پرورش کردیم.
شما تأکید کردید که 99 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق و مزایای کارکنان میشود. این اظهارات در حالی مطرح میشود که بنا به گفته شما بودجه آموزش و پرورش در سال‌جاری 21 هزار میلیارد تومان بوده است و در شرایطی افزایش 26 درصدی نسبت به سال گذشته هم داشته که نیروی انسانی جدیدی به آموزش و پرورش اضافه نشده است. از سوی دیگر کسری بودجه آموزش و پرورش را 5 هزار میلیارد تومان اعلام کردید. سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که با توجه به اینکه کسری بودجه 5 هزار میلیارد تومانی معادل 25 درصد کل اعتبارات آموزش و پرورش در سال‌جاری بوده و از طرف دیگر بودجه در سال‌جاری 26 درصد افزایش را نشان می‌دهد بنابراین مجموع اینها حدود 50 درصد مابه التفاوت میشود. این سؤال مطرح میشود آموزش و پرورش چگونه توانسته با 50 درصد بودجه کنونی حقوق معلمان را بپردازد؟
یک‌بار است که می‌گوییم بودجه مثلاً سال 95 نسبت به مصوب سال گذشته حدود 20 درصد رشد داشته است که این درصد نسبت مصوب است که با نسبت عملکرد فرق می‌کند. عملکرد ما بیشتر از بودجه است. همه دستگاه‌ها زیر بودجه تخصیص می‌گیرند اما ما از جمله دستگاه‌هایی هستیم که بودجه بالایی به ما تخصیص می‌دهند. حتی در یک سال ما 112 درصد بودجه گرفتیم تا پرداخت‌ها را انجام دهیم. این نکته مهم است اگر می‌خواهند بودجه را ببندند باید مبنا را روی عملکرد سال گذشته بگذارند نه مصوب سال گذشته. این رشدها را که می‌گوییم نسبت به مصوب است برای همین کسری می‌آوریم شما حساب کنید سال گذشته یک سری از پرداخت‌ها را انجام ندادیم از جمله همین پاداش‌های پایان خدمت. بنابراین، این معوقات جمع میشود آن تعارض را می‌رساند.
شما در مصاحبه‌ای اعلام کردید که 5 هزار و 100 میلیارد تومان برای پرداخت پاداش بازنشستگان در نظر گرفته شده است. در حالی که در لایحه بودجه سال آینده 4 هزار و 500 میلیارد اختصاص داده شده است. این اختلاف برای چیست؟
در پیش‌نویس اولیه 5 هزار و 100 بوده است اما همان روزهای آخری که تدوین شد به دلیل آنکه سقف اعتبارات افزایش یافت از این رقم کم شد.
یعنی با این رقم کل پاداش پایان خدمت بازنشستگان در سال 93، 94 و 95 پرداخت میشود؟
بله.
آقای بطحایی در جایی اعلام کردند که تمهیداتی انجام شده تا با استفاده از مشارکت سازمان‌های مالی بعضی از مطالبات پرداخت شود. این موضوع درست است؟
بله دنبالش هستیم.
جزئیاتش مشخص نیست؟
اجازه دهید اعلام نکنیم چون ممکن است اتفاقی پیش آید و پول به حساب فرهنگیان واریز نشود آنوقت حرف‌هایی پیش می‌آید.
بعد مجلس شما را احضار می‌کند.
ما که دیگر عادت کردیم، هر روز مجلس هستیم.
اخیراً گزارش تفریغ بودجه سال 94 از سوی مجلس داده شد بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی سال 92 که شما عهده دار وزارتخانه بودید بتدریج کم شده و در سال‌جاری به کمتر از 8/0 درصد رسیده است. این درحالی است که شما در جلسه رأی اعتماد اعلام کردید که سهم آموزش و پرورش را از جی دی پی به سطح کشورهای منطقه می‌رسانیم اما به نظر می‌رسد این اتفاق نیفتاده است؟
بله تلاش کردیم اما ما یک طرف قضیه هستیم. بودجه کشور مشخص است و تمام دستگاه‌ها از دولت مطالبه دارند. خودم گزارش تفریغ را ندیدم اما با توجه به اینکه سهم ما در این بودجه دولت افزایش پیدا کرده است به نظر می‌رسد سهم ما از تولید ناخالص ملی زیاد شده باشد.
آقای وزیر ما در برنامه ششم متأسفانه یک بند رادر خصوص آموزش و پرورش می‌بینیم که آن هم خرید خدمت است. برخی می‌گویند که این یعنی سوق دادن دانش‌آموزان به بخش خصوصی یا استفاده از نیروی ارزان در آموزش و پرورش. اما خیلی‌ها هم می‌گویند این بند با هدف کیفیت بخشی مطرح شده است. کمی درباره آن توضیح می‌دهید؟
آقای رئیس جمهوری می‌گوید طبق قانون اساسی تنظیم برنامه پنج ساله بر عهده رئیس جمهوری است. این برنامه را هم رئیس جمهوری نوشته است حالا برای اجرای برنامه یک‌سری احکام نیاز است که نوشتن این احکام برعهده ماست. برای این برنامه 31 حکم به مجلس پیشنهاد شده است مجلس یک‌سری مخالفت‌هایی با آن داشته است و باید صبر کرد و دید که تعامل مجلس با دولت به کجا خواهد رسید. استدلال دولت این است که اگر بخواهم کاری در اختیارات خودم انجام دهم دیگر نیازی نیست از مجلس قانون بگیرم و کاری که می‌خواهم را انجام می‌دهم. آن زمان که اختیار قانونی نداشته باشم آن اختیار را ازمجلس می‌گیرم. در رابطه با آموزش و پرورش هم اعلام کنم که ما فقط یک حکم در آن 31 حکم داشتیم. این را هم بگویم خصوصی‌سازی آموزش پرورش مطرح نیست و البته برنامه ششم در آموزش پرورش بر مبنای سند تحول است.
مشخص کرده چه بخش‌هایی از سند باید اجرایی شود؟
بله، شاخص‌هایی مشخص کردیم که می‌گوید از این اعداد به یک عدد مشخص باید برسیم و هیچ منعی برای اجرای سند تحول وجود ندارد. به ما تکلیف شده همه سند تحول را اجرایی کنیم. رویکرد برنامه ششم دولت نسبت به قبل عوض شده است.
یکی از موضوعات مهم در سند تحول زیر نظام‌ها هستند. با توجه به اینکه بیش از دو سال و نیم از تصویب این سند می‌گذرد به نظر نمی‌آید درباره راهکارها در زیر نظام‌ها اتفاقی افتاده باشد؟
همه زیرنظام‌ها آماده شده است. یکی از زیر نظام‌ها به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است و هم‌اکنون در حال بررسی بقیه زیر نظام‌ها هستیم. با این حال باید بگویم کار سند در حال انجام است، یک عده که دانسته جنجال برپا می‌کنند آنها هنوزعوامل‌شان در بدنه آموزش و پرورش هستند و می‌بینند ما فعالیت خودمان را انجام می‌دهیم منتهی شلوغ‌کاری می‌کنند. زیرنظام برنامه درسی در دولت قبل تقریباً دو سال طول کشید. با این حال ما زیرنظام‌ها را آماده کردیم و تا یک سال دیگر نیز به تصویب می‌رسد.
اخیراً لایحه دائمی کردن مدارس غیردولتی از سوی دولت به مجلس ارائه شده است خیلی‌ها می‌گویند این موضوع با عدالت آموزشی وزارتخانه فاصله دارد؟
سابقه این لایحه به 27 سال پیش بر‌می‌گردد که نخستین مدرسه غیر‌انتفاعی تأسیس شد. در آن زمان اسم این لایحه قانون مدارس غیر‌انتفاعی بود. در سال 81 یک قانونی جایگزین این قانون شد تحت عنوان مدارس غیردولتی. ما آمدیم گفتیم این قانون موقت را دائمی‌اش کنیم.
کمیسیون آموزش، تحقیقات لایحه موقت را بررسی کرد اصلاحاتی را هم انجام داد و آن را به صحن علنی مجلس فرستاد، در آنجا هم تصویب شد و در نهایت به شورای نگهبان رفت. آقایان در شورای نگهبان گفتند که این قانون باید به صورت لایحه از طرف دولت به مجلس می‌آمد و بعد نمایندگان آن را تصویب کنند. دقت کنید محتوای قانون رد نشد. ما هم همین قانونی را که در مجلس تصویب شد به کمیسیون علمی دولت بردیم، در آنجا بررسی کردیم لایحه عیناً تصویب شد و در نهایت دولت هم آن را تصویب کرد هم‌اکنون این لایحه در مجلس است و اتفاق جدیدی برای آن نیفتاده است. این قانون سالها اجرا می‌شد متأسفانه عده‌ای دانسته به این موضوع دامن می‌زنند که آموزش و پرورش می‌خواهد خصوصی‌سازی کند. این کم‌لطفی به ما و خانواده دانش‌آموزان است. خصوصی‌سازی مطرح نیست. بحث این است که یک عده‌ای می‌خواهند مدرسه غیردولتی تأسیس کنند قبلاً هم انجام می‌دادند حالا ما این موضوع را نظام‌مند می‌کنیم.
اگر دولت ردیف بودجه جداگانه‌ای اختصاص دهد خوب است اما بودجه مدارس دولتی به مدارس غیر دولتی اختصاص پیدا می‌کند؟
خیر اشتباه نکنید. در قانون آمده دولت مجاز است. ما به عنوان آموزش و پرورش وقتی می‌خواهیم بودجه بگیریم، می‌گوییم برای بخش غیردولتی و دولتی بودجه می‌خواهیم. خود مؤسسان هم کمک می‌کنند. البته بعد از تصویب باید آیین‌نامه اش نوشته شود.
آقای فانی موضوع مهم دیگری که امسال برای این وزارتخانه بسیار جنجال‌ساز شد بحث خودکشی سیزده دانش‌آموز بوده است. در کنار آن، ستاد مبارزه با مواد مخدر هم آمارهایی از اعتیاد دانش‌آموزی منتشر کرد. موضوعی که بسیاری از خانواده‌ها به آن واکنش نشان دادند و اعلام کردند که مدیران این وزارتخانه باید نسبت به آسیب‌های اجتماعی که دانش‌آموزان را نشانه گرفته است حساس‌تر عمل کنند. موضوعی که متأسفانه در معاونت آسیب‌های این سازمان کمتر دیده شده است و معاونت شما در این حوزه بسته عمل می‌کند؟
شما می‌دانید که دانش‌آموز در روز 5 ساعت در اختیار ماست. این دانش‌آموز یک تأثیری از محیط بیرونش می‌گیرد که امکان دارد بروزش در داخل مدرسه باشد. انتقادی که به برخی از رسانه‌ها دارم این است که اگر برای یک کودک یا نوجوان که در سن دانش‌آموزی است اتفاق بیفتد همه انگشت‌شان به سمت دانش‌آموز است. همین مورد اخیر در کرمانشاه را خودم شخصاً بررسی کردم پدر معتاد بود و مادر و پدر هر روز با هم دعوا می‌کردند فرزند هم به یکی از دوستانش گفته بود من آینده خوشی برای خودم نمی‌بینم بنابراین خودم را می‌کشم. کجای این داستان به مدرسه بر‌می‌گردد.
اینکه مشاوران را زیادتر کنند.
بله متوجه هستم برای همین برای سال آینده در دوره متوسطه می‌خواهیم 4 ساعت مباحث مهارت‌های زندگی را تدریس کنیم.
تدریس این کتاب‌ها خوب است اما در کنار آن به نظر می‌رسد که باید مدیران و مشاوران مدارس را نسبت به این موضوعات حساس کرد. معلم‌های پرورشی، مشاوران مدرسه هم خیلی بسته عمل می‌کنند؟
این بحث‌ها، بحث‌های بخشنامه‌ای نیست. مثلاً یک بخشنامه بفرستم که آقای مدیر به جای اینکه آنقدر بسته فکر و عمل می‌کنی کمی نسبت به واقعیت‌های اجتماعی باز باشید. این در یک فرآیند منطقی و یک بازه زمانی منطقی امکانپذیر است اصلاً ما نمی‌توانیم در این موارد دستوری عمل کنیم. تحول در آموزش و پرورش با کندی و شیب ملایم امکانپذیر است. این برنامه‌ای که پیش‌بینی کردیم ظرف مدت 10 سال می‌تواند به تدریج جواب دهد. هر دو ساعتی که درس جدید وارد میشود 2 هزار و 650 معلم نیاز دارد. یعنی این 4 ساعت درس بار نیروی انسانی بسیاری برای ما دارد. اما برای ما این موضوع مهم نیست و درس را طراحی کرده‌ایم. با این حال ما این مشکلات را قبول داریم و برایش هم در حال چاره‌اندیشی هستیم.
