جوان آنلاین: شهریور ۱۳۲۰، پس از دو سال از آغاز جنگ جهانی دوم ایران که اعلام بیطرفی کرده بود به دست متفقین اشغال شد. نیروهای شوروی از شمال و شرق به ایران حملهور شدند و نیروهای بریتانیایی نیز از جنوب و غرب حمله کردند ارتش ایران تاب مقاومت نداشت و شهرهای ایران یکبهیک تسخیر شد. متفقین تنها به تسخیر شهرها بسنده نکردند. آنها رضاخان پهلوی را با فشار مجبور به استعفاء کردند و پسرش، محمدرضا را بر جای او نشاندند. کاربران شبکههای اجتماعی با فرارسیدن این ایام به بازخوانی وقایع تاریخی و عبرتهای آن پرداختند. کاربران این اشغال و خفت را نشانی از ضعف و عدم قدرت سیاسی و نظامی مستقل در دوران پهلوی دانستند که نشان داد بیطرفی در دنیای بینالملل نتیجهای جز اشغال ندارد و برای قوی بودن به جای چشم دوختن به خارج از مرزها و تلاش برای تکرار الگوهای دیگران باید به توان داخلی تکیه کرد. در ادامه بخشی از این واکنشها را میخوانید.
علی نصیری:
سوم شهریور و خفت اشغال ایران به دست متفقین یعنی برای تحقیر نشدن باید قوی بود، حتی قویترین. دوستانی که هی میپرسند موشک و انرژی هستهای و توسعه نظامی میخواهیم چه کار، نگاهی به تاریخ بیندازند.
سحر نقدیپور:
تجاوز سوم شهریور ۱۳۲۰ درسی داره، باید ازش عبرت بگیریم تا حقارتی که به وطنمون تحمیل شد، تکرار نشه: «درجنگها ادعای بیطرفی فایده و ارزشی نداره»
سعید توانا راد:
امروز، سالروز اشغال ایران توسط متفقین است. مجموعهای از کشورهای خونخوار و وحشی در اروپا به جان هم افتادند و مملکتی که بیطرف بود را مورد هجوم و قتل و غارت قرار دادند. آنهایی که خواستار بیطرفی ایران در قبال مستکبران جهان و سازش با شیطان هستند، اینها را نمیبینند. چرا؟! چون این خود باختههای ضعیفالنفس، قلب و جان و نفس و عقل و روح و بدن و همه چیزشان را به چشمهای آبی سگهای انگلیسی، امریکایی، فرانسوی، روسی و... باختهاند. اگر کسی خواب باشد، میشود او را بیدار کرد ولی حیف که اینها خودشان را به خواب زدهاند...!
محمدصادق عابدینی:
سوم شهریور ۱۳۲۰ متفقین حق حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران رو با پشم برابر کردند و ارتش رضاخان زرتی از هم پاشید! مثل امروزی ما اشغال شدیم!
عبدالله گنجی:
ارتش مدرن پهلوی اول که ابزار ملتسازی با زور سرنیزه و سرکوب شده و هزاران نفر از عشایر بختیاری، قشقایی، بویراحمد، کلهر و... قتل عام کرده بود در سوم شهریور ۱۳۲۰در قزوین مقابل ارتش روسیه که از رشت به سمت تهران میآمد ۴۸ ساعت نتوانست مقاومت کند. انگلیس هم همزمان از جنوب راحت و بدون هرگونه مقاومتی وارد کشور شد.
محمدصادق علیزاده:
سوم شهریور سالروز سرازیر شدن قوای متفقین به ایران. رمان جاده جنگ از منصور انوری داستان و زمانش مرتبط با اون فضاست. از دستش ندید. حسب ادعای نویسنده سریال در چشم باد از روی طرح اولیه جاده جنگ ساخته شده است. بخشهایی از این سریال نشون دهنده دستور ترک مقاومت به ارتش است. ورود و استقرار چند ساله نیروهای روس و انگلیس در ایران در کنار قطحی که پیش اومده بود وضعیت اسفناکی برای مردم ایران به ارمغان آورد. تو چنین وضعیت قطحی، یک ایرانی یک کامیون شکر ارتش سرخ شوروی رو میدزده و این ماجرای واقعی تبدیل میشه به نطفه اولیه رمان جاده جنگ.
علی خضریان:
سوم شهریور ۱۳۲۰ روز عبرتآموزی در تاریخ معاصر ایران برای جریانی است که به جای اتکا به ظرفیتهای داخلی، امید واهی به خارج از مرزها دارد. روزی که با اراده سیاسی غرب و شرق و به دلیل عدم پشتوانه مردمی پهلوی، لشکر ۴۷ ارتش سرخ ظرف چند ساعت اشغال ایران را رقم زد.
محمد عزیزی:
روز سوم شهریور ۱۳۲۰ کشوری با تمرکز رضاخانی و اصول مدرن مملکتداری پهلوی؟! از سوی قوای متفقین اشغال شد. در اسناد بینالمللی از آن، نه بهعنوان «اشغال یک کشور» بلکه بهعنوان «توافق» یاد میشود و اقتدار رضاخانی با یک «توافق» در عرض چند ساعت فرو پاشید. سوم شهریور ۱۳۲۰ میتوانست تاریخ ماندگاری در این جغرافیا باشد تا بساط حکومتهای غیرمردمی و غاصب برچیده شود، اما با مداخله قدرتهای بزرگ و کارچاقکنی افرادی در داخل در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ محمدرضا پهلوی بر جایگاه پدرش نشست و این دور باطل ادامه پیدا کرد.