تا سخن از گردشگری در مازندران به میان میآید، ذهنها به سوی سواحل این استان روانه میشود، سواحلی که با وجود استعداد بسیار زیاد، دستخوش عدم ساماندهی و بهمریختگی شدیدی است، عدم رعایت حریم 60 متری، افزایش زبالههای بر زمین مانده، ساخت و ساز بی رویه در سواحل و مشکلات دیگر بخشی از این بهمریختگی است.
محمدحسن زال عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران در این زمینه در گفت وگو با ایسنا، با تاکید بر لزوم اجرای طرح دهکده گردشگری ساحلی در این استان، اظهار کرد: گردشگر انبوهی که به مازندران سفر میکنند، مشکلات زیادی را برای مردم این استان به ویژه شهرهای ساحلی ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه گردشگران به خاطر تک مقصدی بودن یک مکان، فشارهای فراوانی به آن محیط وارد میکنند، تصریح کرد: استان مازندران با وجود داشتن جاذبه های فراوان، متاسفانه تنها مقصدی که از آن دیده شده گردشگری ساحلی است و آن هم به صورت انبوه اتفاق می افتد.
گردشگری انبوه و آسیب های آن
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه در بخش گردشگری دریا نیز تنوعی از جاذبهها وجود ندارد، خاطرنشان کرد: این نوع گردشگری انبوه به خاطر تک بُعدی بودن، به طور طبیعی مشکلاتی را به بار می آورد که باید مهار شود.
زال گفت: در صورتی که گردشگری انبوه دوام پیدا کند از کیفیت آنچه که به آن جاذبه و مقصد گفته می شود کاسته شده و همانطور که در حال حاضر مشاهده میشود دفع زباله با مشکلات زیادی رو به رو است و موجب شده مهمترین مقصد ایران و مازندران، نمای بدی داشته باشد.
دهکده ساحلی گردشگری راهکار مناسب ساماندهی گردشگری انبوه
وی از دهکده گردشگری ساحلی به عنوان یکی از راههای رهایی از معضلات گردشگری انبوه و تک مقصدی نام برد و یادآور شد: ساماندهی گردشگری دریا، یکی از مهمترین راهکارها و راهبردها برای ممانعت از گردشگری انبوه است.
زال با اشاره به اینکه جانمایی دهکده گردشگری بسیار مهم است و در این مسیر می توان از مطالعات "جی آی اس" نیز بهره گرفت، گفت: دهکده گردشگری در بسیاری از مواقع میتواند مانع بروز خطرهای جدی شود چرا که با با مکانیابی حساب شده می توان جلوی آن را گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه به طور طبیعی گردشگران در مقصد گردشگری خود نیازمندیهایی دارند، خاطرنشان کرد: احداث دهکدههای ساحلی می تواند محصولات و خدمات متناسب با نیاز گردشگر را ارائه دهد، بنابراین می توان بازار رقابتی برای جذب گردشگر را ایجاد و کیفیت در کنار قیمت مناسب تنظیم و تعریف کرد.
وی با بیان اینکه در گذشته مکانی به نام بازار و راسته آن وجود داشت که در آن به ارائه محصولات خود می پرداختند، اظهار کرد: به عنوان مثال در گذشته راسته زرگرها مکانی برای رقابت به منظور جذب مشتری بود و صاحب کالا بر روی کیفیت و قیمت دقت زیادی می کرد.
زال ادامه داد: وقتی دهکده ساحلی در فواصل مختلف در مازندران ایجاد شود موجب جذب گردشگر با توجه به کیقیت و قیمت خود میشوند و این یک امتیاز برای توسعه سالم گردشگری محسوب می شود.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس دلایل عقلانی، برای ایجاد دهکده ساحلی باید مکانیابی کرد، افزود: با ایجاد دهکده ساحلی از یک نگاه دیگر می توان جلوی گردشگری انبوه را که هیچ نفعی ندارد گرفت و توزیع متوازن جمعیت گردشگری را شاهد بود.
دهکده ساحلی و توزیع متناسب جمعیت
زال با اشاره به اینکه گردشگری ساحلی در مازندران جدید و متفاوت است و می تواند سواحل را از حالت بینظمی، انبوه و ریسک پذیر بودن فراوان رهایی بخشد، اظهار کرد: دهکده ساحلی سازوکارهای خاص خود را دارد و از خدمات و امنیت خاص خود بهرهمند است و در صورتی که این رویکرد توسعه یابد و اجرایی شود رقابت درستی صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه با دهکده ساحلی می توان توزیع مناسب سرانه گردشگر را شاهد بود و اقتصاد مناطق را تغییر داد، تصریح کرد: در هر صورت جامعه محلی صاحبان این محصول و خدمات می شوند و این امر به منطقه کمک می کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران، با اشاره به اینکه شلوغی سواحل بیان کننده آن است که یک مجموعه ساماندهی شده در آن نقاط وجود ندارد، خاطرنشان کرد: جاذبه های مازندران فرسودنی است و اگر از آن استفاده معقولانه صورت نگیرد به طور طبیعی این فرسودگی تسریع می شود.
وی با بیان اینکه مازندران در حال حاضر در همه فصول دارای گردشگر است و آنها تنها منتظر یک تعطیلات چند روزه هستند، ادامه داد: دیگر زمستان و بارش باران، در آمدن یا نیامدن گردشگر تاثیرگذار نیست.
مازندران؛ مهمترین مقصد مردم تهران
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران گفت: عمدهترین مقصد مردم تهران در تعطیلات، مازندران است به طوریکه با وجود بارش باران و خطر جادهای، به دلیل آلودگی حاضر میشوند برای یک مدت کوتاه به این استان سفر کنند.
این استاد دانشگاه در حوزه گردشگری، تصریح کرد: با توجه به اینکه عوامل رانشی موجب حضور گردشگران زیادی از مبدا به مقصد مازندران میشود، باید در نقطه مقصد، ساماندهی صورت بگیرد تا از شلوغی و بهمریختگی جلوگیری شود.
زال به خدمات شایسته اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این استان اشاره کرد و گفت: در کنار خدمات صورت گرفته، اینکار مطابق با میزان جمعیتی که وارد مازندران میشوند نیست و سرعت تخریب زیاد شده است.
ساخت و ساز بی رویه در سواحل معضل اصلی ایجاد دهکده ساحلی
زال در ادامه با اشاره به محدودیتهای دسترسی به سواحل با بیان اینکه این موضوع، یک بحث کلان و کشوری است، اظهار کرد: با وجود سخنرانیهای زیادی که در این زمینه صورت گرفت، اما کار به جایی نرسیده است.
وی با بیان اینکه جانمایی در احداث دهکده ساحلی بسیار مهم است، تصریح کرد: حریم دریا در مازندران و شمال کشور 60 متر تعیین شده است و باید گفت در بسیاری از نقاط این حریم رعایت نمیشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه با توجه به ساخت و سازها در سواحل احداث دهکده ساحلی با محدودیت مواجه است، اظهار کرد: زمانی که ساخت و سازهای غلط در سواحل مازندران صورت می گیرد و خیابانها به همان سبک و سیاق قبلی باقی می ماند، این عوامل محدودیت شدیدی را ایجاد می کند که منجر به ترافیک سنگین می شود.
زال در پایان گفت: باید با ایجاد بهترین شرایط و احداث بهترین اماکن، رضایت گردشگر از ورود به نقطه مقصد را جلب کرد و این امر موجب وفاداری گردشگران به آن نقطه می شود.