به گزارش روزنامه جهان صنعت: اگر در فضای شهری درخصوص وضعیت بلوغ نوجوانان با کسی صحبت کرده باشید، به وضوح متوجه میشوید که بسیاری از مردم که متعلق به نسلهای گذشته هستند، معتقدند کودکان امروزی و نسل جدید خیلی زود وارد بلوغ میشوند و اصطلاحات مختلفی هم برای این کودکان به کار میبرند. به طوری که دلایل مختلفی میتواند برای این پدیده وجود داشته باشد اما عمده دلیل این مساله برمبنای نوع تغذیه فست فودی و خوراکیهای محرکی است که نوجوانان استفاده میکنند. رشد بالا و سریع، چاقی و بلوغ جنسی زودرس از مواردی است که بر اثر بلوغ زودهنگام در کودکان زیادی به وجود میآید و آثار سویی میتواند به همراه داشته باشد.
کیوان الچیان، عضو انجمن متخصصان داخلی ایران نیز در همین زمینه با ابراز تاسف از بلوغ زودرس در نوجوانان اعلام کرد: در کشور ما سن بلوغ در پسران و دختران 5/1 سال کاهش یافته بهطوریکه در دختران به 5/11 سال و در پسران به 5/13 سال رسیده است. به گفته الچیان، 14 تا 15سالگی فاصله بین بلوغ عقلی و اقتصادی است.
به گزارش وبسایت مهرخانه، مهرماه سالجاری حبیبالله مسعودیفرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خبر از کاهش سن بلوغ به علت تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی داد و این انتقاد را مطرح کرد که ساختار جدید نظام 6.3.3 مساله بلوغ و رشد روانی دانشآموزان را مورد بررسی قرار نداده است.
چند سال پیش هم غلامعلی افروز، رییس سازمان نظام روانشناسی از کاهش چهار ساله سن بلوغ خبر داده بود و اعلام کرد که میانگین بلوغ جنسی پسران از 16 سال به زیر 12 سال و دختران از 14 به 10 سال کاهش یافته و این در حالی است که 10 درصد پسران زودتر از دختران بالغ میشوند.
آموزش جنسی هنوز تابو است
این توصیهها در حالی است که سالهاست رسانهها و کارشناسان مختلف این حوزه از ضرورت آموزش موارد جنسی در مدارس بارها هشدار دادهاند بهخصوص زمانی که اثبات شده نوجوانان دچار بلوغ جنسی زودرس شدهاند و این مساله نیاز به آموزش و دانستن مسایل و خطرات جنسی را بیش از پیش میکند. در حالیکه دکتر سیدعلی آذین، متخصص پزشکی اجتماعی و فلوشیپ سلامت جنسی بر ضرورت آموزش جنسی کودکان و نوجوانان به دلیل در معرض آگاهی و رفتارهای پرخطر بودن این قشر تاکید میکند اما برخی از کارشناسان معتقدند آموزش جنسی زودرس و زودهنگام به کودکان به نوعی موجب بلوغ جنسی زودرس و مشکلات روانی و رفتاری در کودکان میشود و به تعویق انداختن آن را ترجیح میدهند. آذین معتقد است عدم آشنایی والدین با مفاهیم جنسی و محدود دانستن این امور در روابط جنسی بین زن و مرد باعث میشود، نتوانند در این مورد با کودکان خود صحبت کنند و دچار سردرگمی میشوند. خود آنها نیز اغلب در سن مناسب و به شکل مناسب با این مقوله آشنا نشدهاند. بدتر آنکه بسیاری از آنها تصور میکنند که صحبت در این رابطه ممکن است به ترغیب کودکان برای تفحص بیشتر و حتی تجربههای نامطلوب منجر شود. این تصوری اشتباه است که متاسفانه حتی بسیاری از همکاران در بخش سلامت و همچنین نظام آموزشی کشور بر آن پافشاری دارند. این در حالی است که مطالعات متعدد، چه در کشورهای توسعهیافته و چه در کشورهای در حال توسعه، نشان دادهاند که آموزش مناسب در سن مقتضی، نهتنها باعث تشویق رفتار پرخطر نشده است بلکه فرزندانی که از نظر جنسی به درستی آموزش دیدهاند حتی در نوجوانی و جوانی فعالیت جنسی را به مراتب دیرتر شروع کردهاند. وی تاکید کرده: همانطور که هر سنی محتوای آموزشی خاص خود را دارد در آموزش جنسی نیز لازم نیست برخی موارد به شکل زودرس برای کودکان توضیح داده شود و البته در مقابل طبیعی است که دادن اطلاعات لازم به شکل دیرهنگام با افزایش شانس آسیب به سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد همراه خواهد بود.
مسوولیت آموزش جنسی برعهده آموزشوپرورش است که تاکنون کوتاهی کرده
آذین، مدیر درمان مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا معتقد بر اهمیت بیشتر سیستم آموزش عمومی کشور بوده و به دلیل ناآگاهی خود والدین و عدم آموزش صحیح آنها در این زمینه، مسوولیت اصلی را بر دوش آموزشوپرورش میبیند. وی تاکید کرد: هرچه سن کودک بالا میرود، مسوولیت نظام آموزشی در این خصوص بیشتر میشود. بهخصوص که با رسیدن افراد به حوالی سن بلوغ متاسفانه اغلب والدین به درستی به آموزش جنسی نوجوانان توجه نمیکنند و برخی از آنها نیز اصلا به این موضوع نمیپردازند. برخی از والدین تصور میکنند که در دنیای امروز، نوجوانان خودشان از همه چیز سر در میآورند. این در حالی است که مطالعات نشان میدهند که حتی در کشورهای غربی، نوجوانان هنوز بسیاری از مسایل ابتدایی را در مورد موضوعات جنسی و رفتارهای پرخطر نمیدانند.
از سویی دیگر با استناد به گزارش اداره سلامت جوانان کشور، سن بلوغ دختران
ایرانی از 8/13 به 65/12 رسیده است و از آنجا که بلوغ دختران نسبت به پسران از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است، توجه به این مساله ضروری به نظر میرسد زیرا نبود آموزش صحیح به دختران در رابطه با مشکلات و عوارض بلوغ زودرس، مشکلات روانی، اجتماعی و جسمانی برای آنها به وجود میآورد که نتیجه آن اختلال در جامعهپذیری و حتی انحراف اجتماعی دختران در این دوران است.
براساس یکی از پژوهشهای صورت گرفته در کشور بلوغ زودرس، شامل بلوغ زودرس رفتاری و بلوغ زودرس جسمی است که بلوغ زودرس جسمی با جامعهپذیری رابطه مثبت دارد به طوری که با افزایش بلوغ زودرس جسمی نهتنها جامعهپذیری فرد دچار اختلال نمیشود بلکه تقویت خواهد شد. از سوی دیگر با افزایش بلوغ زودرس رفتاری، جامعهپذیری کاهش پیدا میکند.
عوامل و دلایل بلوغ زودرس چیست
پژوهشی دیگر با استفاده از مطالعات کتابخانهای، مشاهده و پرسش از دانشآموزان پسر شاغل به تحصیل در دبستانهای شهرستانهای ارومیه انجام شده و یافتههای آن نشان داده است که استفاده کنترلنشده کودکان از وسایل الکترونیکی ارتباطی مانند گوشیهای موبایل، تبلت، کامپیوتر و گشتوگذارهای کنترلنشده در فضای مجازی و تماشای برنامههای تلویزیونی بهخصوص شبکههای ماهوارهای که مناسب سن کودک نیستند، استفاده از غذاهای حاوی نگهدارنده مانند غذاهای آماده و کنسروشده و فستفودها و مصرف زیاد ترکیبات حاوی کافئین مانند شکلات، قهوه و نسکافه و استفاده بیرویه از مکملهای دارویی و ترکیبات حاوی زینک، دیر خوابیدن کودک در هنگام شب و عادت به شببیداری از علل زمینهساز بلوغ زودرس است. یکی دیگر از عوامل زمینهساز این اختلال، محیطی است که کودک در آن محیط پرورش مییابد. دوستان، محیط مدرسه و منزل اگر کنترلنشده و دور از مسایل اخلاقی و ارتباطات سالم باشند، سبب آگاهی بیشتر کودکان از مسایل جنسی میشود و در نهایت این مساله منجر به بلوغ زودرس خواهد شد.
احتمال سوءاستفاده جنسی از نوجوانانی که دچار بلوغ زودرس میشوند
یکی از درمانگران کودک در رابطه با مشکلاتی که بلوغ زودرس برای نوجوانان ایجاد میکند، معتقد است: وقتی والدین، نوجوانان و مربیان اطلاعات کافی نداشته باشند، اولین مشکلی که بلوغ زودرس ایجاد میکند این است که جلوی بلوغ یکپارچه نوجوان یعنی بلوغ عقلانی، عاطفی، شناختی، اخلاقی و اجتماعی را میگیرد. یعنی وقتی تمرکز نوجوان به سمت اطلاعات جنسی میرود و کشش بیش از اندازه نسبت به این موضوع پیدا میشود اما واکنشهای محیط پیرامون و خانواده واکنشهای درستی نیست، تحول طبیعی و یکپارچه تمام جنبههای شخصیت کودک تحتتاثیر قرار میگیرد. از سوی دیگر، وقتی خانوادهها و معلمان به دلیل تابوهای فرهنگی واکنشهای درستی نداشته باشند، بچهها به دروغگویی و پنهانکاری پناه میبرند. اگر هم چارهای برای این مساله اندیشیده نشود، ممکن است بچهها مورد سوءاستفاده جنسی قرار گیرند یا تجربههای جنسی آنها جلو بیفتد.
این درمانگر کودک درخصوص روشهای آموزشی در خصوص بلوغ زودرس جنسی به نوجوانان عنوان کرد: اطلاعرسانی بهموقع و مناسب از طریق رسانههای عمومی، کارگاههای آموزشی، آموزش مهارتهای زندگی، بخصوص بالا بردن سطح هوش هیجانی و اجتماعی خانوادهها، بچهها و معلمان میتواند در این زمینه اثرگذار باشد. باید مشاورههای پیگیری برای بچهها و والدین وجود داشته باشد تا آنها هم بدانند چگونه با مسایل بچهها برخورد داشته باشند و فضاهای درست و سالمی برای آنها ایجاد کنند.
بلوغ زودرس نوجوانان در جامعه
ایرانی افزایش یافته است. در حالی که روزبهروز نیاز به آموزشهای گسترده در این زمینه هم به والدین و هم به کودکان بهخصوص از طریق آموزش و پرورش احساس میشود اما همچنان این موضوع تابو است. گویا تا زمانی که این مشکل تبدیل به معضل نشود و این ناآگاهی و آسیبی که بلوغ زودرس جنسی به نوجوانان وارد میکند به وضعیت حاد تبدیل نشود، دستاندرکاران آموزش کشور و صداوسیما قصدی مبنی بر آموزش بزرگترین مساله زندگی افراد ندارند.