ساخت و ساز غیرمجاز به عنوان یک پدیده منفی اجتماعی و اقتصادی علاوه بر تخریب منابع طبیعی و محیط زیست، پیامدهای سنگینی را به دنبال دارد و این پدیده ناشی از زیاده خواهی انسانها، امروز نفس الوند را نیز به شماره انداخته است.
در سالهای اخیر شاهد توسعه ساخت و سازهای غیرمجاز، زمینخواری، تخریب باغ ها و مسائلی از این دست در اقصی نقاط کشور بودیم؛ این در حالی است که جنگلها و مراتع به عنوان ریههای تنفسی شهرها و عوامل نگهدارنده خاک، در خطر تهدید رشد قارچ گونه ویلاها و ساخت و سازهای غیرمجاز قرار گرفته است و همدان نیز از این حملات به دور نبوده و طبیعت بکر همدان نیز قربانی زیاده خواهی های برخی از شهروندان شده است.
شهروندانی که در این سال ها ساخت یک واحد مجلل یا یک باغ ویلا را بدور از چارچوب قانونی آن و با نگاهی زیاده خواه برای رفاه و خوشی های لحظه ای بر حفظ میراث آیندگان ترجیح می دهند.
برخی اقدام ها علیه محیط زیست، باغات و منابع طبیعی در همدان برای ساخت و ساز غیرمجاز توسط اشخاص حقیقی و اجرای طرح های مختلف گردشگری توسط بخش خصوصی سبب شده تا همدان که روزی به عنوان 'باغشهر' شناخته میشد به تدریج به مجتمعهای بتنی تبدیل شود.
احداث هتل در بلوار ارم شهر همدان ضمن قطع درختان، آتش سوزی عمدی در باغ های منطقه حیدره، ساخت و ساز ویلایی در اراضی بالادست سد اکباتان و روستاهای اطراف، ساخت و ساز گسترده در باغات دره مرادبیگ، توسعه ساخت و ساز و تخریب پوشش گیاهی در میدان میشان و ایجاد رستورانهای متعدد در مسیر حیدره و گنجنامه از جمله نمونههای تخریب محیط زیست و منابع طبیعی در شهر همدان است.
برخی شرکتهای خصوصی نیز اقداماتی را در منطقه گنجنامه انجام دادهاند که آسیب جدی به طبیعت این منطقه وارد کرده است و توسعه گردشگری بهانهای برای این افراد شده تا طبیعت میدان میشان و گنجنامه را دچار آسیب کند.
با توجه به اینکه گردشگری محور توسعه استان همدان تعیین شده نیاز است تا بهرهبرداران و بخش خصوصی فعال در این زمینه، طبیعت و محیط زیست را فدای توسعه گردشگری نکنند و در این بین نیاز است تا دستگاههای اجرایی و نظارتی نیز به وظایف خود در قبال حفظ محیط زیست و منابع طبیعی عمل کنند.
ساخت و ساز در محدوده شهر با نظارت شهرداری انجام میشود، اما ساخت و ساز در باغ ها براساس ماده 14 قانون زمین شهری به این شکل است که 10 درصد از مساحت باغها داخل محدوده باید ساخته شود، البته اگر شرایط درختان اجازه داده و درختی قطع نشود، مالکان میتوانند برای حفظ باغ ساخت و ساز کنند.
در خارج از محدوده به هیچ وجه کسی اجازه ساخت و ساز نداشته و به این سبب در سالهای گذشته باغ های عباسآباد از منطقه بلوار ارم به سمت بالا را از محدوده خارج کرده و در حریم قرار دادند، به این معنا که براساس ماده 14 نیز اجازه ساخت و ساز نداشته و باید حفظ شوند.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان دراین زمینه گفت: برخورد با ساخت و سازهای غیر مجاز در همدان شدت می گیرد و به زودی 150 حکم قضایی به اجرا در می آید.
رحیم برقی افزود: حکم قضایی برای برخورد با ساخت و سازهای غیر مجاز در باغ های همدان قطعی شده که این احکام به زودی اجرایی میشود.
وی اضافه کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون 85 فقره تخریب ساخت و سازهای غیر قانونی در حریم منابع طبیعی استان همدان انجام شده است که فقط 10 مورد حکم قطعی داشته و 75مورد از اختیارات دادستانهای استان استفاده شده است.
وی با بیان اینکه 40 مورد از این تخریب ها در روستای تفریجان در حومه شهر همدان بوده است ادامه داد: 24 مورد نیز در روستای حیدره همدان بوده که از قبل به آنها تذکر داده شده بود که یکی از این موارد رستوران پدیده الوند بوده است که حکم قطعی برای تخریب صادر شد.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی همدان بابیان اینکه همه مسئولان در صدد حفظ طبیعت و منابع طبیعی هستند ادامه داد: جهاد کشاورزی با ساخت و ساز مشکلی ندارد، بلکه متقاضیان برای ساخت خانه کارگری در باغ های خود باید مجوز دریافت کرده و قانون را رعایت کنند.
برقی افزود: ساخت و ساز در باغ های کمتر از یک هزار و 500 متر ممنوع بوده و باغ هایی با متراژ 1500 تا 2500 متر مربع مجوز برای ساخت واحد 20 متر در دو طبقه صادر می شود.
وی ادامه داد: همچنین از مساحت دو هزار و 500 متر تا 5000 متر مجوز 30 متر در دو طبقه و همچنین برای 10 هکتار باغ مجوز ساخت خانه باغی به مساحت 120 متر مربع در سه طبقه داده می شود.
وی ادامه داد: به زودی احکام صادر شده در منطقه روستای سولان تا امامزاده کوه و روستای آبشینه اجرایی می شود.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان از مردم خواست تا ساخت و سازهای غیرمجاز را به سامانه 131 گزارش دهند.
برقی ادامه داد: بر اساس قانون، هرگونه تغییر کاربری و تفکیک اراضی کشاورزی، ساخت و ساز و دیوارکشی در مزارع و باغ ها بدون اخذ مجوز سازمان جهاد کشاورزی ممنوع است و علاوه بر قلع و قمع بناهای ساخته شده، طبق قانون با متخلفان برخورد خواهد شد.
وی گفت: خودروهای گشت زنی سازمان جهاد کشاورزی با گشت زنی مستمر و حضور فعال در عرصه های کشاورزی و نیز دریافت گزارش های دریافتی توسط سامانه 131 مزارع و باغ ها را رصد کرده و با هرگونه ساخت و ساز غیرمجاز و اقدام به تغییرکاربری و تخریب برخورد خواهد کرد؛ مردم می توانند به گشت های حفاظت اراضی کشاورزی محل وقوع تغییر کاربری را اطلاع دهند.
وی بیان کرد: صدور مجوز یا پروانه ساخت و ساز در اراضی کشاورزی توسط شهرداران، بخشداران، دهیاران و شوراهای اسلامی شهر و روستا و واگذاری خدمات زیربنایی مانند آب، برق، گاز و تلفن بدون اخذ مجوز از سازمان جهاد کشاورزی استان ممنوع است و افراد و دستگاه های متخلف طبق قانون به محاکم قضایی معرفی خواهند شد.
وی ادامه داد: هرگونه گواهی ساخت بنا یا دیوارکشی در اراضی زراعی و باغی توسط شورای اسلامی محل یا سایر دستگاه ها نیز وجاهت قانونی ندارد.
وی از عموم مردم به ویژه روستاییان و کشاورزان سختکوش خواست، اگر قصد ساخت بنا یا دیوارکشی اراضی زارعی و باغی خود را دارند، به طور حتم قبل از هرگونه اقدامی، از طریق تماس با سامانه ارتباط مردمی حفاظت اراضی کشاورزی (131) و یا با مراجعه به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان و یا مدیریت امور اراضی استان، مشاوره و برای دریافت مجوز اقدام کنند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان نیز گفت: زمینخوار بزرگ در همدان نداشتهایم، اما اگر فردی تخلفی نیز داشته براساس قانون زمینشهری با وی برخورد کرده و اراضی ملی رفع تصرف شده است.
محمد رودباری با اشاره به اینکه زمینخواری یکی از موارد مهم و جدی در سطح کشور محسوب میشود، عنوان کرد: تمامی مسئولان در این زمینه ورود پیدا کردهاند ولی خوشبختانه در استان همدان فضا آرام و بهتر است و به آن شدت که در برخی استانها شاهد زمینخواری هستیم، در همدان این گونه نیست.
وی با اشاره به اینکه راه و شهرسازی وظیفه حفاظت از زمینهایی را دارد که متعلق به وزارت راه و شهرسازی است، گفت: ساخت و سازهای غیرمجازی که در زمینهای راه و شهرسازی انجام میشود باید توسط این اداره کل حفاظت شوند که البته اگر در محدوده و حریم شهرها نیز باشند، شهرداریها نیز میتواند برای حفاظت از آنها ورود پیدا کنند.