به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز شنبه چهارم مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که بازتاب اقدام تحریک آمیز جنگده‌های آمریکایی برای هواپیمای ایرانی در آسمان سوریه و گزارش‌ها و تحلیل‌ها درباره بار حقوقی این اقدام و انگیزه‌های احتمالی آمریکا در بیشتر روزنامه‌های امروز مورد توجه قرار گرفته است. عناوین مرتبط با ادامه تنش‌ها بین آمریکا و چین، برگزاری نماز در مسجد ایاصوفیه استانبول پس از ۸۶ سال، تشکیل پرونده علیه میرسلیم به روایت مشاور قالیباف و ادعای آغاز حذف اصولگرایان سنتی در روزنامه اصلاح طلب از دیگر سو در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
جایگاه ایران در پلتفرم جدید حزب دموکرات آمریکا
صلاح‌الدین هرسنی، کارشناس مسائل بین‌الملل در سرمقاله امروز روزنامه جهان صنعت با عنوان جایگاه ایران در پلتفرم جدید حزب دموکرات آمریکا نوشت: حزب دموکرات آمریکا جدید‌ترین پلتفرم خود را برای آینده سیاست خارجی آمریکای بعد از ترامپ، منتشر کرده است. پلتفرم جدیدی که حزب دموکرات آمریکا برای سال ۲۰۲۰ در کمپین انتخاباتی جو بایدن و برنی سندرز تهیه کرده و تدارک دیده است، بیش از همه بر تغییر سیاست خارجی ترامپ تاکید دارد.
در این پلتفرم جدید برای ایران و نحوه مواجهه با آن، دستور کار جدیدی در نظر گرفته شده است. در این پلتفرم که در مقایسه با پلتفرم حزب دموکرات در سال ۲۰۱۶ لحن آشتی‌جویانه‌تری نسبت به ایران دارد، درباره مواجهه با ایران این‌گونه آمده است که: حزب دموکرات آمریکا در صورت پیروزی در انتخابات پیش‌روی آمریکا به برجام بازخواهد گشت و هدف تغییر رژیم جمهوری اسلامی در ایران را دنبال نخواهد کرد. همچنین در این پلتفرم جدید آمده است که دموکرات‌ها ضمن برداشتن تحریم‌های اقتصادی علیه تهران، حرکت پرشتاب دولت ترامپ به سمت جنگ با ایران را متوقف خواهند کرد و دیپلماسی اتمی، کاهش تنش و گفتگو‌های منطقه‌ای را در اولویت خود قرار خواهند داد. در نگاه و باور مقامات حزب دموکرات، این پلتفرم جدید می‌تواند موجب چرخش واشنگتن از دخالت نظامی به سوی دیپلماسی عمل‌گرایانه با هدف رسیدن به منطقه‌ای آزاد و مبتنی بر صلح و ثبات شود.
درباره اعلام برنامه حزب دموکرات در مواجهه با تهران، هدف اساسی و اصلی حزب دموکرات بیشتر تلاش برای حفظ میراث اوباما است، چراکه برجام و توافق هسته‌ای را باید حاصل ابتکارات باراک اوباما در مواجهه با ایران دانست. هر چند که ترامپ تلاش کرد از میراث اوباما اعتبارزدایی کند. حال اگر آنگونه که مقامات حزب دموکرات ادعا کرده‌اند، واشنگتن بتواند با پیروزی جو بایدن در انتخابات ماه نوامبر به برجام بازگردد، این خبر و رخداد خوبی هم برای تهران و هم برای واشنگتن و هم برای تروئیکای اروپای برجام و حتی برای دو عضو غیراروپایی برجام یعنی مسکو و پکن خواهد بود. اما واقعیت آن است که با وجود تمایل زائدالوصف دو مبتکر اصلی ایده حفظ برجام و بازگشت واشنگتن به آن یعنی (جیک سولیوان و ویلیام برنز)، هم‌اینک نگرش آنها نسبت به بازگشت واشنگتن به برجام دستخوش تغییر شده و متفقا بر این نکته تاکید می‌کنند که پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات به این معنی نیست که تحریم‌ها علیه ایران کاهش خواهد یافت، مگر اینکه ایران بی‌درنگ تضمین دهد آماده است برای تجدیدنظر در مفاد توافق هسته‌ای از جمله تمدید زمان محدودیت‌های آن، موشک‌های بالستیک و راستی‌آزمایی با آمریکا وارد مذاکره شود. ضمن آنکه انتظار می‌رود در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ماه نوامبر، سولیوان که اکنون مشاور سیاست خارجی وی است در همین سمت باقی بماند. درباره ایده دنبال نکردن طرح تغییر رژیم در ایران، وضعیت کمی پیچیده‌تر و غامض‌تر به نظر می‌رسد. به نظر می‌رسد رد ایده تغییر رژیم بیشتر در مقابل طرح مایکل دی‌آندریا (مسوول بخش عملیات‌های سازمان سیا در دوران ترامپ) طراحی شده و وضعیت اعلامی پیدا کرده است. اگرچه ایده طرح تغییر رژیم در اساس و بیشتر در راستای احساسات ناسیونالیستی و خود‌آگاهی‌های ملی ایرانیان محکوم به شکست است و حتی سوزان ملونی مشاور اسبق وزارت خارجه آمریکا آن را بسیار نابخردانه، مضرانه، ناآگاهانه و ناشیانه و سیاستی محتوم به شکست دانسته، اما به نظر نمی‌رسد که ایده طرح تغییر رژیم، گزینه‌ای از گزینه‌های روی میز دموکرات‌ها در مواجهه با ایران نباشد. رد ایده طرح تغییر رژیم از سوی حزب دموکرات در شرایط حاضر و در جولان و تکرر نظم آنارشیک ترامپ، قبل از آنکه بیان یک واقعیت باشد، بیشتر مصرف تبلیغاتی و انتخاباتی دارد. حزب دموکرات نیز همانند حزب جمهوریخواه ایده طرح تغییر رژیم را در صورت ضرورت از طریق پشتیبانی از نیروهای داخلی ناراضی، استفاده از ابزار‌های امنیتی نظیر انقلاب‌های مخملی، گزینه حمایت از اقلیت‌ها و گروه‌های اپوزیسیون، گزینه سازماندهی گروه‌های شورشی به انجام می‌رساند. سوابق رفتاری دو حزب آمریکا طی چهار دهه مواجهه با ایران نشان می‌دهد که آنها، آنچه گویند نه آن است که در فعل آرند.
اگر هواپیمای ایرانی در آسمان سوریه سقوط می‌کرد!
امیر عاصف طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه وطن امروز با تیتر اگر هواپیمای ایرانی در آسمان سوریه سقوط می‌کرد! نوشت: با مزاحمت تروریستی ۲ جنگنده نظامی برای پرواز مسافری ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان در آسمان سوریه، بیش از آنکه فضای رسانه‌ای به سمت تحلیل ماجرا برود، معطوف به ۲ موضوع شد! یکی رمزگشایی از ملیت جنگنده نظامی و دیگری لزوم پاسخ فوری جمهوری اسلامی به این اقدام تروریستی.
فارغ از اهمیت ۲ موضوع فوق، می‌شود ماجرا را از زاویه‌ای دیگر هم مورد بررسی قرار داد.
در صورت سقوط هواپیمای ایرانی در داخل سوریه بازخورد آن چه بود؟!
طبق بررسی کارشناسان هوافضا، این اقدام جنگنده‌های آمریکا به قصد سقوط هواپیمای ایرانی با ۲ روش زیر بود:
الف) به اشتباه انداختن پدافند هوایی سوریه در تشخیص هواپیمای مسافری به عنوان هدف متخاصم و نهایتا شلیک به هواپیما
ب) ایجاد مزاحمت برای خلبان هواپیمای مسافری با نزدیک شدن به بال‌های هواپیما جهت تغییر گردش هوا در موتور‌ها که منجر به سقوط خواهد شد.
تصور کنید ۲ شب پیش به جای نجات هواپیمای ایرانی، خبر سقوطش منتشر می‌شد؛ حالا بعد از خرابکاری نظامی نوبت به دروغگویی رسانه‌ای می‌رسید.
ابتدا خبری منتشر می‌شد که هواپیمای ماهان بر فراز سوریه سقوط کرد و بعد از آن رسانه‌های تروریست نزدیک به سعودی از ایندیپندنت تا اینترنشنال و العربیه شروع به افسانه‌سرایی می‌کردند؛
- طبق خبری که به ما رسید، گویا در قسمت بار این هواپیما موشک جابه‌جا می‌شد و نقص فنی موشک‌ها منجر به سقوط گردید!
- پایان حضور ایران در سوریه/ با دستور بشار اسد هواپیمای ایرانی منهدم شد!
و روز بعد از این حادثه تروریستی رسانه‌های اجتماعی شروع به فعالیت گسترده می‌کردند؛ تحلیل «هشتگ اعدام نکنید» نشان داد این موضوع بیش از اینکه مسأله اصلی باشد، رزمایشی بود برای حوادث پیش رو و آزمونی برای شبکه‌ای که ضدانقلاب در داخل اینفلئونسر‌ها و برخی بازیگر‌ها ساخته است.
هشتگ‌پرانی‌ها شروع می‌شد؛
- خروج ایران از منطقه
- مجازات
- اعدام مدیر‌عامل ماهان و...
این موضوع و موضوعاتی از این دست که در آینده اتفاق خواهد افتاد همه را به عنوان بهانه‌هایی برای ایجاد اغتشاش سیاسی در نظر بگیرید.
وقتی اغتشاش با هر بهانه‌ای شروع شد، نوبت آن می‌رسد که پروپاگاندای غربی - عربی - عبری آن را به معیشت مردم گره بزند.
همانطور که در بررسی تجمع ۱۰۰ نفره هفته گذشته در بهبهان مشخص شد، ابتدا تجمعی با عنوان «نه به اعدام» شروع شد و دقایقی بعد رسانه‌های ضدانقلاب با تبلیغات گسترده از مردم خواستند در این تجمع اعتراضی به معیشت شرکت کنند...
انگیزه‌های آمریکا در تعرض به هواپیمای ایرانی چه می‌تواند باشد؟
مرتضی مکی در سرمقاله امروز روزنامه آفتاب یزد با عنوان انگیزه‌های آمریکا درباره انگیزه آمریکا از اقدام غیرقانونی جنگنده های این کشور در ایجاد مزاحمت به هواپیمای مسافربری ماهان نوشت: تعرض جنگنده آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران در آسمان سوریه درحالی که این هواپیما به مقصد لبنان در حرکت بوده سطح تنش میان آمریکا و ایران را بار دیگر افزایش داده است. پیرامون این گونه پدیده‌ها همواره سناریو‌های مختلفی مطرح می‌شود. پیش از هر چیز لازم است یادآوری شود که این اقدام ایالات متحده در چارچوب حقوق بین‌الملل کاملا غیرقانونی محسوب می‌شود، هواپیمای نظامی این اختیار را ندارد که به هواپیمای مسافربری نزدیک شود یا آن را مورد تهدید قرار دهد و این اقدام به هر صورت حاکی از یک هشدار است. قانون‌های مشخص و تعریف شده‌ای در زمینه رعایت حریم هواپیما‌های مسافربری وجود دارد و اینکه آمریکا درصدد است القا کند اقدامی معمول بوده در واقع به این دلیل است که طرف آمریکایی به خوبی می‌داند اقدامی که انجام شده غیرقانونی است و با چنین ادبیاتی در واقع تلاش می‌کند تا این اقدام غیرقانونی را عادی و معمولی جلوه دهد. تا اینجای کار را باید صورت مسئله درنظر گرفت، اما اینکه اهداف و انگیزه‌های ایالات متحده از چنین اقدامی چه بوده را باید در ابعاد مختلفی درنظر گرفت. در بدو امر به نظر می‌رسد هدف از این اقدام ارسال هشداری به ایران و البته سوریه بوده است که در واقع آسمان این کشور برای هواپیما‌های ایرانی امن نیست و ...
مهمترین سناریو را باید در القای چنین امری دانست، به ویژه در چارچوب افزایش تنش‌ها میان دو کشور و تهدید‌هایی که طرف آمریکایی در ماه‌های اخیر انجام داده این اقدام یک گام دیگر در همان چارچوب است. از سوی دیگر با توجه به اینکه ایالات متحده با خروج از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری نتوانسته اهدافی را که مدنظر داشته به دست آورد تلاش می‌کند با استفاده از روش‌های دیگری به تنش‌ها دامن بزند تا بتواند اهداف خود را عملیاتی کند. این در حالی است که در سالهای اخیر چین و روسیه به شدت با سیاست‌های آمریکا علیه ایران مخالفت کرده‌اند و اروپا نیز در موضوع ادامه تعلیق تحریم‌های تسلیحاتی ایران با واشنگتن همراهی نکرده است؛ بنابراین آمریکا با افزایش تنش به دنبال پیام‌هایی به طرف‌های ثالث یعنی چین، روسیه و اروپا نیز هست تا هرکدام از آنها در سیاست‌های خود نسبت به تهران تعدیل‌هایی را صورت دهند. ذیل چنین شرایطی بعید نیست که از این دست اقدامات تنش زا را در ادامه تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در آبان ماه شاهد باشیم.