تابناک / حتما پيش آمده كه در موقعيتي قرار گرفته‌ايد كه نمي‌دانسته‌ايد مشكل‌تان را چگونه حل كنيد يا اينكه نسبت به شرايط حقوقي محقق شدن آن فعل و آثار احتمالي آن آگاهي كافي نداشته‌ايد.
در مجموعه نوشتاري تحت عنوان «دانستنی های حقوقی با تابناک» شما را با برخي از اين موارد آشنا مي‌كنيم.
نکاح دائم و موقت
نکاح در حقوق ایران به دو قسم نکاح دائم و نکاح منقطع که به ان نکاح متعه و یا موقت نیز میگویند تقسیم میشود که از نظر حقوقی تفاوت هایی به شرح زیر دارند:
تعیین مدت:در نکاح موقت مدت باید در عقد ذکر شود وعدم تعیین مدت منجر به باطل شدن نکاح میشود.
" ایا عدم تعیین مدت در نکاح موقت باعث میشود ان را نکاح دائم تلقی کنیم؟ "
در عالم حقوق انعقاد هرعقدی نیازمند رضایت و قصد طرفین است اگر در عقد ازدواج مدت ذکر نشود فرض اولیه بر ان است که نکاح بین طرفین نکاح دائم است مگر ان که دلیلی خلاف ان ارائه شود و همچنین چنانچه قصد طرفین مبنی بر موقت بودن نکاح دائم احراز شود نمیتوان ان را نکاح دائم دانست و تنها نکاح موقت که شرط اساسی تعیین مدت در ان رَعایت نشده است باطل میشود.
تعیین مهر: در نکاح موقت مهر زن باید در عقد تعیین شود و عدم تعیین مهر نیز باعث باطل شدن عقد میشود. اما در نکاح دائم اگر مهر مشخص نشود نکاح صحیح است و حسب شرایط به زن مهرالمثل یا مهر المتعه تعلق میگیرد.
نفقه: در نکاح موقت برخلاف نکاح دائم مرد تکلیف قانونی پرداخت نفقه به زن را ندارد. اما میتوان پرداخت نفقه را به عنوان شرط ضمن عقد درج نمود که در این صورت شرط صحیح و مرد ملزم به پرداخت نفقه میشود.
عده ی زوجه: عده مدت زمانی است که زن باید پس ازطلاق، فسخ نکاح،وفات زوج و انقضاء مدت نکاح موقت، نگه دارد وتا پایان ان نمیتواند با مرد دیگری نکاح کند. عده ی زوجه در نکاح موقت پس از انقضای مدت دو طهر اما عده ی طلاق یا فسخ در نکاح دائم 3 طهر است. عده وفات که 4ماه و 10 روز و زن حامله که تا وضع حمل می باشد در هر دو نکاح یکسان است.
انقضاء مدت : در نکاح موقت با پایان یافتن مدت نکاح پایان می یابد و چنانچه مرد و زن خواستار ادامه ی رابطه باشند باید مجددا عقد نکاح را منعقد کنند البته قبل از پایان مدت مرد میتواند مدت باقی مانده را بذل کرده و نکاح را پایان دهد.
ارث : شاید مهم ترین نکته درمورد نکاح موقت این است که زوج و زوجه از یکدیگر ارث نمی برند و برخلاف نفقه که میتوان با شرط خلاف تکلیف پرداخت را بر عهده ی زوج قرارداد درمورد ارث نمیتوان شرط کرد که زوج و زوجه از یکدیگر ارث ببرند و این شرط باطل است. اما مسئله ی توارث در مورد فرزندان ناشی از نکاح منقطع متفاوت است و اولاد ناشی از چنین نکاحی همانند فرزندان متولد شده از نکاح دائم و به همان مقدار سهم میبرند همچنین پدر و مادر انها از فرزندان خود ارث میبرند.
آرزو رضوی / کارشناس مسائل حقوقی