کاهش واردات برنج/ورود ۹۵۰ هزارتن برنج خارجی در هفت ماه

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، برنج از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی جهان است. نیمی از جمعیت جهان، به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. کشت برنج در ایران در مناطق شمال و استان خوزستان دارای تاریخچه طولانی است. شواهد نشان می دهد که برنج در این منطقه قرن ها قبل از میلاد و در دوران هخامنشی کشت می شده است.

بیشتر کشت برنج در ایران در استانهای شمالی یعنی گیلان، مازندران و گلستان انجام می‌شود که در اطراف دریای‌خزر با ۷۱ درصد از کل منطقه زیر کشت برنج در کشور را شامل می شود و مرکز اصلی کاشت برنج در نظر گرفته می‌شود. تنوع برنج محلی در این استان‌ها زیاد است و در کل برنج ها به شش گروه تقسیم شده‌است: برنج دانه بلند مرغوب، دانه بلند پر محصول، دانه متوسط مرغوب، دانه متوسط پرمحصول، دانه کوتاه مرغوب ودانه کوتاه پر محصول.

کشت برنج در بخش شرقی کرمان، اصفهان، سیرجان و دیگر مناطق کشور انجام می شود بنابراین، علاوه بر استان های گیلان، مازندران و گلستان، استان های استان خراسان، فارس و اصفهان در استان های مختلف کشت می شوند که انوع آن زیاد نیست. پس به جز این شش استان، یازده استان دیگر کشور نیز که کوهستانی هستند 7/6 درصد کشت برنج ایران را تشکیل می دهند و بیش از یک یا دو رقم در آنجا کشت نمی شود.

وزارت جهاد کشاورزی در چند سال اخیر به طور متوسط میزان تولید برنج را 2 میلیون و 200 هزارتن اعلام کره است. طبق آمارها میزان سرانه مصرف برنج برای هر ایرانی بین ۴۰ تا ۴۲ کیلوگرم محاسبه می شود که به نظر می رسد مصرف سالیانه آن در کشور نزدیک ۳.۲ میلیون تن باشد؛ از این رو سالیانه ۱.۷ تا ۲ میلیون تن برنج مورد نیاز کشور از محل تولیدات داخلی و ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون تن از محل واردات تامین می شود که نشان می دهد برای تامین کسری بازار برنج، چاره‌ای جز واردات نداریم.

براساس آمار منتشر شده گمرک، در ۱۰ ماهه نخست سال 96 یک میلیون و ۵۶ هزار و ۳۳۵ تن و ۹۵۰ کیلوگرم برنج به ارزشی بالغ بر ۹۵۴ میلیون و ۹ هزار و ۱۶۱ دلار به کشور وارد شده است که از نظر وزنی ۶۴.۸۱ درصد و از نظر ارزشی ۸۵.۷۵ درصد رشد را نسبت به همین بازه زمانی در سال 95 نشان می‌دهد.

هر ساله از ابتدای مردادماه تا آخر دی ماه با توجه به سیاست وزارت جهادکشاورزی در حمایت از تولید داخلی، واردات برنج در فصل برداشت ممنوع است. بر این اساس سال گذشته «محمود حجتی» وزیر جهاد کشاورزی در چهارم آذرماه ۱۳۹۶ در نامه ای از «محمد شریعتمداری» وزیر صنعت، معدن و تجارت خواست «با توجه به واردات بی رویه حدود بیش از یک میلیون تن برنج در پنج ماهه نخست سال ۹۶ (که بیش از نیاز سالیانه مصرف داخلی است) و رکود بازار برنج داخلی» از ثبت سفارش جدید برای واردات برنج جلوگیری شود. سپس وزیر جهادکشاورزی در تاریخ ۲۴ دی ماه در نامه ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت ثبت سفارش واردات برنج را از یکم بهمن ماه امسال تا پایان خردادماه ۹۷ مجاز اعلام کرد.

پس از آن بخشنامه جدید واردات برنج 10 بهمن 96 از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد که در این بخشنامه برای مدیران گمرکات اجرایی ضوابط چهارگانه ای را برای واردات برنج ابلاغ کرد که بر اساس آن ثبت سفارش و واردات از یکم بهمن ۹۶ تا ۳۱ خرداد ۹۷ مجاز است ضمن اینکه ثبت سفارش تمام محموله های برنج سه ماهه و حداکثر برای یک ماه قابل تمدید است.

بر اساس بخشنامه گمرک محموله های وارداتی باید حداکثر تا شامگاه ۳۱ تیر ماه ۹۷ وارد و ترخیص قطعی شود، همچنین حداکثر مهلت اعتبار ثبت سفارش ورقات اسنادی، اعتبار اسنادی و حواله های ارزی تا ۳۱ تیر ۹۷ است و ترخیص و واردات برنج بعد از ۳۱ تیر ۹۷ تحت هیچ عنوان امکان پذیر نیست. این بخشنامه از سوی «علی معقولی»، مدیرکل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه در نهم بهمن ۹۶ به گمرکات اجرایی ابلاغ شده است.

پس از انجام اقدامات قانونی بر اساس آمارهای گمرک ایران در ۲ ماهه نخست امسال واردات برنج در رتبه چهارم کالاهای وارداتی قرار دارد که از لحاظ وزنی ۳.۳۸ درصد صادرات و از لحاظ ارزشی ۲.۷ واردات در این دوره زمانی را به خود اختصاص داده است. براساس این گزارش در فروردین و اردیبهشت ماه امسال ۱۷۷ هزار و ۹۴۲ تن برنج به ارزش ۱۸۳ میلیون و ۵۱۵ هزار و ۵۲۷ دلار برنج وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال از لحاظ وزنی ۲۲.۱۴ درصد و از لحاظ ارزشی ۹.۷ درصد کاهش داشته است. طبق آمار گمرک واردات برنج در دو ماهه نخست پارسال، ۲۲۸ هزار و ۵۳۱ تن و ۱۷۵ کیلوگرم بود.

بر این اساس و برمبنای بررسی آمارهای تجارت خارجی واردات برنج در ۲ ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته از لحاظ وزنی ۲۲ درصد و از نظر ارزشی ۹.۷ درصد کاهش یافته است. روند تولید واردات برنج با تکیه به تولید داخلی ادامه داشته است تا جایی که شاهد کاهش 5 درصدی واردات برنج در سال جاری هستیم.

«مسیح کشاورز»، دبیر انجمن واردکنندگان برنج درباره آخرین وضعیت واردات برنج در سال جاری به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: «بنابر آمار هفت ماهه گمرگ ۹۵۰ هزارتن برنج خارجی وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ درصد کاهش داشته است.»

وی با بیان اینکه ماهانه ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزارتن برنج خارجی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و با اشاره به اینکه ۷۰ درصد مردم برنج خارجی مصرف می‌کنند، بیان کرد: «با احتساب مصرف ماهانه ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزارتن برنج‌خارجی، حداقل باید ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزارتن برنج تا پایان سال وارد شود تا مردم‌ با مشکل افزایش قیمت و کمبود در بازار روبه‌رو نشوند.»/