بدون طول و تفسیر ماهیت این هشتک و عقبه آن ،در یک نگاه کلی میتوان آنرا تلاش بخشی از جامعه روشنفکران ایرانی در مقابله با حوادث اخیر منطقه و ایران به منظور ممانعت از بروز جنگ بین ایران و عربستان از طریق برگزاری گفتگو مابین این دوکشور دانست.
این مساله بنظر میرسد با نیت صلح طلبی و ممانعت از هدر رفت منابع انسانی و مادی و معنوی کشور در طول یک جنگ احتمالا بی حاصل بین ایران و عربستان ، آغاز شده است.توضیحی نیاز ندارد که دست پنهان سعودی در حوادث تروریستی تهران در حال آشکار شدن است.
نزدیکی قطر به تهران و از سوی دیگر زیاده خواهی های سعودی قبیلگی دست به دست هم داده تا شاهد یک رویارویی مشخص بین این دو کشور باشیم.
این نیت صلح طلبی به خودی خود ارزشمند است هرچند رهبری این نکته کلیدی را هم طرح نمودند که هزینه سازش گاها بیش از چالش هاست. اما برای فهمیدن مطلوبیت و یا فایده این روش صلح طلبانه یعنی برجام منطقه ای در برخورد با مسایل امنیتی منطقه و کشور نقطه نظراتی وجود دارد که پرداختن به آن الزامی است.
یک سوی این داستان ایران توانمند است که سی و هشت سال بر سیاستهای اصولی نفی استکبار خود در منطقه و جهان ایستاده است.به اعتراف دوست و دشمن این استمرار رفتاری و گفتاری و اندیشه ای بر گفتمان کلان نظام در میان کشورهای جهان کم نظیر است.
در مورد عربستان باید گفت همه میدانند که عربستان در دنیا وابستهترین کشور به آمریکاست تا جایی که نه مقامات رسمی آمریکا عمق آن را پوشیده میدارند و نه مقامات رسمی سعودی از اعتراف به آن خجالت میکشند.
هنری کیسینجر چهره پر نفوذ سیاست خارجی آمریکا با صراحت گفت که عربستان بخشی از حوزه حاکمیتی آمریکاست و پادشاهان سعودی انباردارانی هستند که در قبال نگهداری اموال ما، حق انبارداری دریافت میکنند.
این تقریبا همان نقشی است که ایران دوران طاغوت برعهده داشت، با کمی طول و تفسیر بیشتر یا کمتر.
با این تفاسیر مذاکره با کشوری که از خود اختیاری ندارد نمیتواند مفید به فایده باشد.
در واقع برجام منطقه ای تدوام برجام یک خواهد بود این بار با امکان حضور سعودی ها در میز مذاکره.
برای واقع سنجی این موضوع لازم است اشاره شود که هنوز برجام در مرحله اجرا قرار دارد و در همین مرحله کارشکنی های متعدد امریکا مانع از خوشبینی به نتایج آن شده است، حال چگونه ممکن است عقل سلیم بپذیرد که برجام دو یا همان منطفه ای میتواند به کاهش چالش ها کمک کند.
نکته مهم دیگر آن است که حتی با فرض امکان و فایده برجام منطقه ای، شرایط زمانی به هیچ وجه به نفع ایران نیست.
پیشرفت های محور مقاومت، شکست تقریبی داعش، نزدیکی قطر به ایران ، هماهنگی ترکیه و ایران و دهها رویداد دیگر در کنار فرونهست عربستان در باتلاقی بنام یمن و شکست ائتلاف منطقه ای عربستان ایران را در موقعیت برتری نسبت به سعودیها قرار داده است و در این شرایط اگر ایران پرچم مذاکمره را بالا ببرد معنای خوبی نخواهد داشت.
بنابراین نه امکان عقلی و نه شرایط زمانی مناسب وقوع برجام منطقه ای نیست.