تالش با مساحتی حدود دو هزار و ۳۷۳ کیلومتر مربع ، وسیع ترین شهرستان استان گیلان و با جمعیتی بالغ بر ۱۷۵هزار نفر دومین شهر این استان می باشد که در شمال غرب گیلان قرار گرفته است.
شهرستان تالش که در سرزمینی به وسعت یک چهارم خاک گیلان قرار گرفته ، از شرق به دریای خزر و انزلی ، از غرب به استان اردبیل ، از شمال به آستارا و از جنوب به رضوانشهر محدود می شود و دارای چهار بخش مرکزی ، کرگانرود با مرکزیت شهر لیسار ، بخش حویق با مرکزیت شهر حویق و بخش اسالم با مرکزیت شهر اسالم است.
شهر تالش یا همان هشتپر با جمعیت شهری حدود ۴۵ هزار نفری مرکز شهرستان تالش است. شهرستان تالش سرزمینی پر شکوه و پر رمز و راز با طبیعتی بکر و دست نخورده و سینه ای مالامال از تاریخی هزاران ساله است که گویای تمدنی بزرگ از مردمانی سختکوش می باشد که دست روزگار مانند پهلوانان ، تراژدی بزرگترین و گرانبارترین حوادث را بر آن آزموده است.
اگر چه کاوش های اخیر و کشف تمدنی بزرگ و عظیم با قدمتی سه هزار ساله را در سرزمین تالش نشان می دهد که شکل و نمای حال تالش خیلی حقیرتر از آنی است که باید باشد ولی به محض اینکه از دیوارهای شهر به بیرون برویم و به دشت و چمنزارهای آن روی آوریم و حتی اگر در داخل شهر کمی سرمان را بالا بگیریم و کمی در مسیر باد ملایم و خنکی که از سمت کوهستان به دریا می وزد ، قرار بگیریم ، کوه های سرسبزی را خواهیم دید که تالش را همچون نگینی در قدمگاه دریا به خود گرفته اند.
در این سرزمین اگر قدمی پا فرا نهیم ، جلال و جبروت و شوکت تالش را با داشتن طبیعتی بس بی نظیر و بی مانند که آدمی را به کرنش خالق یکتا می خواند ، خواهیم دید.
اگر از ارتفاعات شروع کنیم و بنویسیم باید از تیلار شروع کنیم که مظهر استواری و رادمردی تالشان است و به عنوان بلندترین قله رشته کوه های تالش ، سر به آسمان می ساید و با دامنه هایی که آب های خنک و شقایق های سرخش و عطر گل های وحشی اش عامل نشاط و فرحبخشی گردشگران است ، همه را به سوی خود می کشاند.
ییلاق و روستای مریان که مهد تمدنی سه هزار ساله است و اینجا شما می توانید به تالش باستانی راه پیدا کنید و تمدن تالش را در عصر آهن بجویید ، منطقه ای باستانی و تاریخی که قدمتی طولانی دارد.
این منطقه و مناطق ییلاقی همانند سوباتان( سوئه تون ) ، شاه رسول ( شهره سو ) ، ریک ، الماس و کرمان لوراهونی از مناطق ییلاقی سحرانگیز با طبیعتی بکر و بس زیبا هستند که ارزش دیدن صدها باره را دارد.
رو به سمت دریا که حرکت کنیم ، همانجا را که بومی ها به آن میان بند می گویند ، هم آغوشی صخره ها و چمنزارها با بنفشه های خوشرنگ و عطر روح افزایش نمایی دیگر از زبردستی چیره دست ترین نقاش عیان خواهد کرد که وصفش ناممکن است.
اما ناگفته پیداست که مناسب ترین بستر طبیعی برای توسعه صنعت گردشگری با بالاترین توانمندی طبیعی و جاذبه های متنوع گردشگری در تالش نهفته است.
تابلویی طبیعی و زیبا که مناظر و چشم اندازهای طبیعی و زیبایی را از ساحل دریا و جلگه و کوه های پوشیده از جنگل را به نمایش گذاشته است.
چمنزارهای تالش بسیار زیباست در جاهایی که ابرها در فواصل خاصی از زمین قرار می گیرند و گاهی انگار در پشت تپه و یا کوهی کمین کرده و یا انگار به استراحت می پردازند و گاهی هم فقط در مناطق دره ای و عمیق قرار می گیرند و انگار آمده اند تا چاله های طبیعی را به طور موقت پر کنند.
ترکیب ماهرانه کوه و دریا و ابر و جنگل توسط نقاش طبعیت در شهرستان تالش بسیار دل انگیز است و به انسان جان تازه ای می بخشد.
در این فصل از سال ، رطوبت هوا در شهرستان تالش در حد اعتدال قرار دارد ، نه مانند مناطق جلگه ای پر رطوبت و نه مانند استان های همسایه خود خشک است.
شغل اصلی مردم تالش کشاورزی و دامداری و صید ماهی و زنبورداری و پرورش کرم ابریشم است و در مناطقی نیز توتون و چای کشت می شود.
کشاورزان منطقه نیز به کشت برنج مشغول هستند که برنج استحصالی آنها از انواع بسیار مرغوب شمال می باشد.
در شهرستان تالش دامداری نیز معمولا در ارتفاعات و به صورت سنتی با پرورش گوسفند و بز و گاو و گاومیش ادامه دارد.
حیوانات وحشی جنگل های تالش نیز عبارتند از خرس ، خوک ، روباه و پلنگ که در گذشته گونه های دیگری از حیوانات از جمله آهو و گوزن نیز در جنگل های تالش یافت می شد که در حال حاضر نسل گوزن به طور کامل منقرض شده ولی شاید تعداد معدودی آهو در مناطق دوردست یافت شود که گه گاهی توسط دشمنان زیبایی طبعیت شکار می شوند.
وقتی طبیعت شگرف و زیبای تالش با قدمت فرهنگی و باستانی اش و از سویی دیگر با صفا و صمیمیت مردمان ساده و بی آلایش آن می آمیزد ، چهر ه ای ماندگار از خالق زیباترین صورت و سیرت به دست یگانه نقاش ماهر هستی ترسیم می شود که عقل به حیرت می نشیند.
اما اگر از جاذبه های طبیعی خاصی بگوییم و شما را به دیدنش دعوت کنیم ، باید از ییلاق های آق اولر و مریان و آثار باستانی آن و یا از سوباتان و شاه میلرزان در خطبه سرا و ییلاقات اسالم و جاده اسالم به خلخال و یا قلعه باستانی صلصال در لیسار که از قلعه های مهم دوران اسماعیلیان بود و یا کاخ های ییلاقی و قشلاقی سردار امجد که همگی از جلوه های ویژه و مهم شهرستان تالش است و یا از بقاع متبرکه و امامزادهای ناله تربه و سیدنیکی (نواده امام موسی کاظم) و تربه سیاعلم در خاله سرا و شاه میلرزان خطبه سرا برای شما بگوییم.
اما در پیشانی تالش جنگل و ساحل گیسوم منظره ای بس جالب و دیدنی با جنگلی چترگونه شاهراهی منتهی به دریا را در دل خود گرفته که همه ساله مسافران بسیاری را برای دیدن خود فرا می خواند.